Foka e Shenjtorit e Detit Mesdhe (Monachus monachus), dikur e shpërndarë në gjithë bregdetin e Mesdheut, sot konsiderohet si specia më e rrezikuar në Evropë. Zvogëlimi i peshkut, rrjetat e peshkimit, zhvillimi turistik dhe ndotja e deteve janë arsyet kryesore të kësaj zhdukjeje. Njohja e rajonit të ishujve të Veriut të Sporadeve si zonë e mbrojtur dhe krijimi i Parkut Kombëtar Detar të Alonisosit përbën një hap të rëndësishëm për mbrojtjen e specieve dhe habitateve të tyre.
Parku Detar i Alonisosit ka një sipërfaqe prej rreth 2,220 kilometra katrorë në ishujt e Veriut të Sporadeve. Është zona më e madhe e mbrojtur detare-ujore në Mesdhe. Synimi i tij është të mbrojë këtë specie në rrezik shuarje. Sepse popullsia aktuale e robave detare në parkun e Alonisosit vlerësohet të jetë 60 individë. Numri mesatar i lindjeve është nëntë individë në vit, një shifrë e konsideruar e përshtatshme nga ekspertët për ruajtjen e specieve.
"Parku Detar i Alonisosit është ekosistemi i përshtatshëm për ruajtjen e fokës së Mesdheut. Atje, fokat mund të ushqehen dhe të riprodhohen, pasi ekzistojnë shumë shpella detare që përbëjnë mjedisin ideal për ta", deklaron Ioannis D. Mitsopoulos, Drejtor i Përgjithshëm i Organizatës për Mjedisin dhe Ndryshimet Klimatike (OPECAC) që menaxhon Parkun Detar.
Një program për mbrojtjen e specieve
Për mbrojtjen e fokës monah në disa pjesë të parkut detar, është vendosur një ndalim i kontrolluar i peshkimit, çka ka rritur ndjeshëm rezervat e peshkut që përbëjnë ushqimin e saj. Po ashtu, peshkatarët e rrallë në zonat e lejuara të parkut janë të detyruar të përdorin rrjeta speciale, që nuk i lëndojnë kafshët. "Ne po bëjmë këtë, nga njëra anë për të mbrojtur fokën nga lëndimet dhe në disa raste nga vdekja, dhe nga ana tjetër për të reduktuar rrezikun e shkatërrimit të rrjetave. Në disa raste, fokat dëmtojnë mjetet e peshkimit, gjë që ne nuk e dëshirojmë. Qëllimi ynë është të lejojmë bashkëjetesën e qenieve të biodiversitetit, pa u rrezikuar asnjërin nga ta," thekson Ioannis D. Mitsopoulos.
Që nga krijimi i Parkut dhe me Vendimin e Përbashkët Ministror 23537/2003, rregullimet specifike sipas zonave dhe masat e mbrojtjes janë vendosur. Kjo lidhet me peshkimin, kultivimin, bujqësinë, gjuetinën, afrimin, fundosjen, infrastrukturën, transportin dhe aktivitetet tjera profesionale që rrethojnë mbrojtjen e gjelit të Detit Mesdhe. Gjithashtu, ishulli Piperi, i cili është pjesë e Parkut dhe strehon refugjet e riprodhimit më të rëndësishme, është nën një regjim të mbrojtjes së rreptë, ku lejohen vetëm hulumtimet shkencore dhe veprimet e menaxhimit.
Si siç ndihmoi foka i shkretëtirës komunitetin lokal në Ishull
Siç e shpjegon Ioannis D. Mitsopoulos, përveç faktit që parku detar i Alonissosit kontribuon në mënyrë të konsiderueshme në mbrojtjen e fokës së Detit Mesdhe, njerëz nga e gjithë bota vijnë në ishull vetëm për të parë specien nga afër. "Kjo zonë është krijuar për të mbrojtur specien. Tani, ishulli është bërë një pikë referimi për dashamirët e natyrës nga e gjithë bota. Më parë, ajo kishte pothuajse asnjë vizitor. Tani ka turizëm cilësor që respekton mjedisin dhe siguron një të ardhme të re për banorët e Alonissosit. Këta gjejnë më lehtë punë dhe nuk largohen për në qytetet e mëdha, siç ndodh në disa ishuj grekë. Është e rëndësishme që të rinjtë të mos largohen dhe të mos braktisin ishujt", thotë zoti Mitsopoulos. Në Alonissos, shumica e banorëve janë peshkatarë. Shtytja botërore e fituar nga parku detar falë fokës së shën Gjergjit, në disa raste u ka lejuar atyre të kthejnë varkat e tyre në anije turistike.
Parku detar u krijua kryesisht për të mbrojtur fokën e Mesdheut, por gjithashtu strehon koloni të mëdha zogj detarë, specie shumë të rralla të gjarpërve, kafshë pa kurriz, si dhe specie endemike, përfshirë disa bimë vendase si Campanula reiseri, Campanula rechingeri, Linum gyaricum dhe Areanaria phitosiana. Një faunë dhe një fluturë që përfitojnë nga kjo hapësirë e mbrojtur për të përparuar!
