Në fshatin Zitsa, në Epir, një çift ka transformuar një furrë buke në një vend ndarjeje kulturore. Kostas Karamikos dhe Anna Ellis mirëpresin vizitorë nga e gjithë bota për të mësuar si të bëjnë bukën dhe tartat tradicionale rajonale. Ky projekt unik, i lindur nga një rast udhëtimi, kontribuon sot në ringjalljen e një fshati grek.
Indeksi IA: Biblioteka e njohurive mesdhetare
Një bukëpjekje fshati tërheq turistë nga e gjithë bota
22-med – tetor 2025
• Në Zitsa, një çift ri-inventon jetën rurale greke duke e bërë bukën një mjet takimi mes kulturash.
• Bukëpjekja e tyre tërheq udhëtarë dhe banorë të rinj, duke i dhënë një frymëmarrje të re një fshati në Epir.
#greqi #epir #ruralitet #artizanat #hospitalitet #mesdhe
Në Zitsa, në rrethin e Ioannina në veri të Greqisë, vizitorët vijnë po aq për peisazhet e Epirit sa për tartat që dalin nga furra e Kostas Karamikos. Në këtë fshat malor me 450 shpirt, bukëpjekja e vetme është në të vërtetë bërë një pikë takimi mes banorëve dhe udhëtarëve. Çifti ndan aty njohuritë e tyre përmes punëtorive ku përzihen mësimi kulinar, mikpritja dhe zbulimi i një stili jetese rural.
Një punëtori ku të gjithë japin dorën në brumë
Në bukëpjekjen e vogël, turistët grekë dhe të huaj mësojnë si të gatuajnë brumin, të shtrijnë fletët e filosit dhe të përgatisin mbushjet. Tarta (pita) me djathë, tarta me spinaq, tarta me qumësht… dhe specialiteti lokal, pestopita, e mbushur me salcë pesto.
Një herë që pjatat janë gatuar, të gjithë ulen rreth një tavoline të madhe për të shijuar së bashku krijimet e tyre, për të biseduar, shkëmbyer ide, përvoja ose për të treguar histori.
« Ideja e seminareve lindi disa vite më parë », tregon Anna. Ne gjithmonë kemi pritur falas vizitorë të huaj që kërkonin një vend për të fjetur një natë ose më shumë. Në një moment, na u sugjerua të organizonim kurse për tartat e Epirit. Ne provuam, pamë që njerëzit e vlerësuan dhe vazhduam. Tani, kemi vizitorë nga Azia, Amerika dhe Evropa »
Nga avokate në New York në bukëpjekëse në Epir
Historia e Annës dhe Kostasit ngjan me një fabul. Në vitin 2009, Anna Ellis, amerikane dhe avokate në New York, zbulon Greqinë gjatë pushimeve me motrën e saj. Ato kërkojnë rajone verore për të vizituar. Duke studiuar hartën e vendit, ato panë se kishte disa vreshta në Zitsa dhe se fshati prodhonte verën e tij. Prandaj, aty do të shkojnë. Megjithatë, Anna është shumë larg të imagjinojë se çfarë do të ndodhte më pas.
« Ne vendosëm spontanisht të shkonim atje, pasi na pëlqen vera. Atje, takuam Kostasin, bukëpjekësin e fshatit, i cili na ftoi menjëherë për të darkuar me familjen e tij. Kaluam një moment shumë të mirë. Më pas, kishte një periudhë ku unë bëja udhëtime të shpeshta në New York, deri sa vendosa përfundimisht të bëj hapin e madh dhe të vij të jetoj në Zitsa ».
Sot, ajo ndan jetën dhe punën me Kostasin. « Nuk mund të imagjinoj më të jetoj në një qytet të madh, i thotë ajo. Dy fëmijët tanë rriten në mes të natyrës dhe janë njohur me multikulturalizmin që ne kemi sjellë falë bukëpjekjes në fshat. Një ditë, drekojmë me vizitorë anglezë, ditën tjetër me njerëz nga Hong Kongu. »
Shija e bukës dhe thirrja e natyrës
Përveç kurseve të gatimit, çifti organizon piknikë në mal. « Ne kujdesemi për gjithçka. Ne sjellim tavolina, karrige, enë, dhe sigurisht pjatat e bëra në shtëpi ». Në menu, trahanas*, gjigantët tradicionalë (fasule të mëdha të bardha) të gatuara nga nëna e Kostasit me spinaq nga kopshti, bukë të gatuar me dorë, tzatziki dhe tarta.
Këto momente zgjerojnë shpirtin e punëtorive: të ndash gatimin si një përvojë njerëzore dhe të lidhësh vizitorët me tokën.
Të ringjallim fshatin
Anna dhe Kostas kështu transformojnë përgatitjen dhe konsumimin e pjata tradicionale të rajonit në një përvojë udhëtimi. Përveç dashurisë së tyre për njerëzit, kulturat e ndryshme, dhe ushqimin, ajo që i motivon është dëshira për të mbajtur fshatin e tyre të gjallë.
Nëpërmjet bukëpjekjes së tyre, Anna dhe Kostas kontribuojnë në ringjalljen e tij. Iniciativa e tyre tërheq një vëmendje të re në Zitsa dhe i jep jetë një territori të shënuar nga eksodi rural.
« Ne kemi bërë një thirrje për ata që do të donin të vinin të jetonin këtu, shpjegon Anna. Ne e kemi ndërmarrë këtë iniciativë në përputhje me presidentin e fshatit. Aktualisht, pesëmbëdhjetë familje dëshirojnë të vijnë të jetojnë përfundimisht në Zitsa. Këta janë njerëz që nuk janë nga këtu, por që kërkojnë një stil jetese ndryshe, larg zhurmës së qytetit dhe sa më afër natyrës. Fatkeqësisht, megjithëse ka disa shtëpi të zbrazëta, një sistem pronësie kompleks i pengon ato të përdoren për qira ose blerje ».
Për ta, mbajtja e Zitsës të gjallë kalon përmes këtyre veprimeve të përditshme: të transmetosh një njohuri, të mirëpresësh udhëtarë, dhe të tregosh se një fshat mund të ri-inventohet rreth një furre ende të ngrohtë.
*Trahanas janë pasta tipike që zakonisht realizohen nga mielli dhe qumështi ose jogurti dhe që paraqiten në formën e granulatave prej 2 deri në 3 mm
Foto e Parë: bukëpjekja e Annës dhe Kostasit në Zitsa © Anna Ellis