Spanja, si shumë vende evropiane dhe perëndimore, po përballet me një zvogëlim demografik që ka ndezur në gjysmën e dytë të shekullit të XX. Shtohet braktisja kryesisht rurale që zbraz disa territore nga popullsia e tyre. Ky fenomen i njohur si "Spanja e zbrazur" prek kryesisht komunat e vogla. Por vendi ka gjetur një përgjigje inovative me iniciativa si projekti Arraigo (rrënjët në spanjisht) që shoqëron vendosjen në zonat rurale të qytetarëve të dëshpëruar për fshatin.
Projekti Arraigo vepron si një urë mes botës së fshatit dhe individëve që jetojnë në zonat urbane dhe dëshirojnë të ndryshojnë mënyrën e tyre të jetesës. Misioni i tij është të shoqërojë dhe të këshillojë individët, por edhe sipërmarrësit që kërkojnë ndryshime. Arraigo gjithashtu bashkëpunon me komunat dhe entet tjera rurale në strategjitë e zhvillimit që synojnë tërheqjen e banorëve të rinj dhe promovimin e mirëqenies lokale.
Enrike Koljada, drejtori i ri ekzekutiv, përshkruan origjinën e Arraigo: "Ky projekt lindi në vitin 2016 kur themeluesi dhe drejtori i përgjithshëm, Enrike Martinez, po vizitonte Zonat e Soria-s (rajon i Castille-et-León në veri-lindje të Spanjës - NDLR me fëmijët e tij. Ai nuk mundi të mos vërejë harrimin dhe braktisjen institucionale që po përjetonin këto fshatra". Projekti ishte nisur.
Nga Arraigo ka punuar me afër 15 provincat (nga 50 që ka Spanja). Baza e të dhënave e tyre ka 17,000 persona të interesuar në projekt dhe kanë shoqëruar më shumë se 600 familje në mbi 300 fshatra. "Niveli ynë i suksesit (ose respektimi i kërkesave të përcaktuara në kontratat me administratat me të cilat punojmë) është rreth 90%", shpjegon Enrique Collada. Ata vazhdojnë të punojnë me agjentë teknikë në terren, të mbështetur nga selia qendrore në Madrid.
Këta teknikë, të njohur me realitetin e banorëve dhe zonave ku ata shtrihen, kanë aftësinë të krijojnë marrëdhënie personale me kryetarët e bashkive, banorët dhe kompanitë e rajonit. Është e rëndësishme që qeveritë dhe institucionet në nivele të ndryshme të angazhohen për të zgjidhur problemet e zbrazëtimit. Në fakt, "është gjithnjë e më e qartë se ndihma në zhvillimin e zonave rurale ndihmon shoqërinë në tërësi".
Ripopullimi, sfidat dhe mundësitë
Megjithatë, procesi i zgjedhjes dhe instalimit të familjeve nuk është i thjeshtë. Në shumë fshatra, mungesa e infrastrukturës dhe shërbimeve themelore bën rrënjëzimin e vështirë. Sfida kryesore është mungesa e banesave të disponueshme për qira në këto territore: "Shumë persona jetojnë në qytet, dhe kanë banesa të dyta në këto fshatra që përdoren vetëm në verë, por nuk janë të disponueshme për qira," ankohej Enrique Collada.
Procesi i zgjedhjes "ka rezultuar efikas", por duhet të zgjatet në kohë për të zgjedhur profilin më të mirë të personave të interesuar në të vërtetë. Është e nevojshme që kandidatët e zgjedhur për të vendosur të jenë të angazhuar dhe të mos e shohin projektin si një eksperiencë të përkohshme. “Njerëzit nuk shkojnë në këto fshatra për të përballuar problemet. Ne punojmë që ata të mbjellin rrënjë”, thotë drejtori ekzekutiv.
Sa herë që familjet vendosen në fshat, ato përfitojnë nga mbështetja e teknikëve vendas për të lehtësuar procesin e tyre të adaptimit. Ata e vlerësojnë një cilësi më të mirë të jetës, një lidhje më të ngushtë me natyrën, më pak ndotje, një ritëm jetese më të qetë (slow life) dhe një komunitet më të bashkuar.
Banorë të rinj, një jetë e lumtur
Në mes të sukseseve, ka historinë e José Luis, 32 vjeç, i cili vendosi para dy viteshë e gjysmë të largohet nga Madridi për të vendosur në Palencia (Castilla y León) me gruan dhe djalit e tij. Rritja e çmimit të banesës në kryeqytet dhe në qytetet fqinje, si dhe ritmi i jetës së shpejtë ishin të mjaftueshme për të justifikuar këtë ndryshim.
Në mbërritjen e tij në fshat, ai fillimisht punoi në një hotel-restorant. Pastaj, shfaqet mundësia për të mësuar profesionin e qengjari: "Nuk kisha asnjëherë përvojë me dele, por qengjari më dha mundësinë time dhe më mësoi profesionin. Dhe më pëlqen shumë!"
José Luis thekson se ai ka fituar në cilësi të jetës dhe vlera njerëzore. Diçka që ai dëshiron të transmetojë te djali i tij: "Që nga ardhja jonë para dy viteve dhe gjysmë, të gjithë na kanë trajtuar shumë mirë. Cilësia njerëzore e fqinjëve është e mrekullueshme. Ekziston një seri vlerash që janë humbur në qytete. Ne e shohim qartë te Hugo, djali im, i cili ka 5 vjet dhe po rritet në një mjedis që e mëson se si të kujdeset për njerëzit dhe natyrën".
