Rethink the constructions #3
Fondi publik mjedisor slloven, Ekosklad, jep subvencione për familjet në nevojë për të përmirësuar efikasitetin energjetik të shtëpive të tyre. Këshilltarët i ndihmojnë ata të përgatitin dosjen e tyre dhe të shohin nëse janë të kualifikuar për ndihmë publike për të rinovuar çatinë, fasadën, dritaret ose për të ndryshuar mënyrën e ngrohjes për pajisje më të mira.
Në Bashkimin Evropian, midis 8 dhe 16 % e popullsisë përballet me varfëri energjetike, sipas definicionit të BE-së. Në Slloveni, kjo është 5% e popullsisë. Pra, rreth 62,000 familje, sipas Zyrës së Statistikave të Republikës së Sllovenisë. Kostot e energjisë akumulohen kryesisht gjatë dimrit. Familjet që janë energjetikisht në nevojë, për shkak të statusit të tyre ekonomik të paqëndrueshëm, zakonisht ngrohen me naftë ose dru, gjë që ka një ndikim negativ në shëndet dhe mjedis për shkak të emetimeve të CO2 dhe grimcave PM 10 dhe PM 2,5 (PM2.5 janë grimca me një diametër më të vogël se 2.5 mikron dhe PM10, grimca me një diametër më të vogël se 10 mikron).
Merrni ndihmë për pagesën e ngrohjes
Sipas informacionit nga organizata joqeveritare Focus, grupet e njerëzve më vulnerabël, si papunët dhe të moshuarit, janë veçanërisht të ekspozuar ndaj varfërisë energjetike. Ka shumë gra të moshuara që jetojnë vetëm dhe qira që nuk kanë mundësi të veprojnë për rinovimin e ndërtesës në të cilën jetojnë ose për mënyrën e ngrohjes. Shumë punonjës të paguar keq gjithashtu drejtohen te organizata humanitare Slovenska Karitas për të marrë ndihmë për pagesën e kostove të ngrohjes ose të energjisë elektrike gjatë dimrit. » Shumica e tyre kanë një nivel arsimor më të ulët dhe janë të punësuar në profesione të paguara keq. Kërkuesit e punës, me një pagë minimale, nuk mund të mbulojnë të gjitha shpenzimet e tyre. Ka gjithashtu njerëz që punojnë me kohë të pjesshme dhe ata që janë në pushim sëmundjeje. Po ashtu, shumë familje njëprindëshe me një ose më shumë fëmijë… », shpjegon MojcaKepic, anëtare e shoqatës që ndihmon kërkuesit për rregullimin e faturave të tyre energjetike.
Në Slloveni, Ekosklad luan një rol të rëndësishëm. Fondi publik mjedisor slloven ka nisur në vitin 2023 dhe 2024 dy thirrje për prokurim, me një vlerë totale prej 42.3 milion eurosh, për të reduktuar varfërinë energjetike. Në vitin 2023, 22.5 milion euro nga Fondi për klimën (i menaxhuar nga Ministria e Mjedisit, Klimës dhe Energjisë) ishin të disponueshme, dhe më shumë se 1400 kërkesa u morën. Deri më tani, Ekosklad ka dhënë subvencione të pakthyeshme për 650 familje në këtë kuadër. Kërkesat e tjera janë ende në proces shqyrtimi, pasi procedurat e ndarjes së ndihmës financiare janë mjaft të gjata.
Thirrja e dytë publike ZER 2024 është ende e hapur, me 19.8 milion euro të disponueshme nga fondi i kohezionit të Bashkimit Evropian. Familjet që kanë të drejtë mund të marrin deri në 18,000 euro për izolimin termik të çative, fasadave, instalimin e dritareve energjike ose për zëvendësimin e pajisjeve të ngrohjes së vjetra me të reja, etj. Ata mund të aplikojnë vetëm një herë.
Derisa, Ekosklad ka marrë më shumë se 400 kërkesa. Fatkeqësisht, këto ndihma janë ende shumë pak të njohura për njerëzit që do t'i kishin nevojë, gjë që kufizon rinovimet.
Këshilltarët shoqërojnë kërkuesit
LudvikHriberšek, këshilltar energjetik për rrjetin ENSVET, i krijuar nga Fondi publik slloven për mjedisin për 29 vjet, bën të njëjtat vëzhgime. Ai viziton familjet që janë regjistruar në thirrjet për prokurim të Ekosklad për të vlerësuar gjendjen e shtëpisë së tyre. » Ne kontrollojmë së pari nëse kërkuesi është në kushte varfërie energjetike. Shpesh hasim kushte vërtet të rënda, dhe është e vështirë edhe për ne. Disa ndërtesa janë pothuajse të papërshtatshme. Në disa vende, çatitë dhe dritaret janë në gjendje shumë të keqe, fasadat nuk janë të izoluara, dhe kështu me radhë. Ka ende shumë të tilla ndërtese, veçanërisht në verilindje të Sllovenisë. Ndihma shkon vërtet te njerëzit e duhur. »
Çfarë të bëni nëse një familje ka nevojë për më shumë se 18,000 eurot e ofruara nga Ekosklad, për të krijuar kushte normale jetese? » Në bazë të aftësive tona, njohurive dhe përvojës, ne vlerësojmë se çfarë është më urgjente. Zakonisht fillojmë me çatinë. Nuk ka kuptim të kesh dritare të mira dhe një fasadë të re nëse çatia ka rrjedhje. Në atë moment, ne propozojmë të zëvendësojmë mbulesën e çatisë me një izolim termik. Nëse çatia është në gjendje të mirë, kalojmë te dritaret, pastaj te fasada», saktëson Hriberšek.
Këshilltarët energjetikë kombinojnë masat në mënyrë që familja të mund të përfitojë nga të gjitha fondet e disponueshme. » Për shembull, nëse zëvendësimi i dritareve kushton 12,000 euro, ne nuk do të mund të izolojmë fasadën, por do të shtojmë një masë të vogël, si një pompë nxehtësie për ujë të ngrohtë sanitar. »
Për të izoluar plotësisht shtëpitë, mund të vendoset në të ardhmen që familjet të mund të kërkojnë subvencione disa herë. Do të shohim.
Foto e Parë: ©Pixabay