Από 9 έως 13 Ιουνίου 2025, η πόλη της Νίκαιας στη Γαλλία θα φιλοξενήσει την 3η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τον ωκεανό (UNOC3).Πολλές εκθέσεις, όπως η MED 2050 και οι μελέτες του MedECC, προειδοποιούν για βαθιές και πιθανώς μη αναστρέψιμες μεταβολές αυτού του οικοσυστήματος εάν δεν ληφθούν άμεσα σημαντικά μέτρα απέναντι στη ρύπανση, την υπεραλίευση και τον υπερτουρισμό.Επισκόπηση των εθνικών καταστάσεων.
Η στήλη "Ένας ευάλωτος κόσμος" θα αφιερωθεί από 29 Μαΐου έως 19 Ιουνίου στην 3η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τον ωκεανό (UNOC3). Θα είναι διαθέσιμη σε ελεύθερη ανάγνωση σε 22 χώρες της Μεσογείου και σε 11 γλώσσες χάρη στον συνεργάτη μας, την Περιφέρεια Νότου.
Τυνησία: πλαστικό στη θάλασσα και μεταρρυθμίσεις σε εξέλιξη
Κάθε χρόνο, σχεδόν 500.000 τόνοι πλαστικού απορρίπτονται στη θάλασσα στην Τυνησία. Σε αυτή τη ρύπανση προστίθεται μια χρόνια αποτυχία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας που διαχειρίζεται η L’ONAS, ο δημόσιος φορέας που είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των λυμάτων, ο οποίος εξακολουθεί να εκβάλλει μη επεξεργασμένα λύματα στη θάλασσα. Αντιμέτωπη με αυτή την επείγουσα κατάσταση, η Τύνιδα ξεκίνησε το 2023 μια Εθνική Στρατηγική Οικολογικής Μετάβασης (SNTE). Αυτή στοχεύει στην καθιέρωση ισχυρότερης περιβαλλοντικής διακυβέρνησης και στην ανάπτυξη μιας πράσινης και μπλε οικονομίας. Κατά τη διάρκεια της UNOC3, η Τυνησία θα δεσμευτεί να εφαρμόσει τη στρατηγική της «Παραλία χωρίς πλαστικό», με τη στήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Αλγερία: ρύπανση και υπεραλίευση υπό έλεγχο
Η ακτή της Αλγερίας αντιμετωπίζει διπλή απειλή: υδρογονάνθρακες και πλαστικά απορρίμματα, σε συνδυασμό με υπερεκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων. Σε απάντηση, η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει το σχέδιο Tel Bahr, που στοχεύει στην οργάνωση της καταπολέμησης των θαλάσσιων ρυπάνσεων και στην ενίσχυση της πρόληψης. Στη Νίκαια, η Αλγερία θα παρουσιάσει μια εθνική στρατηγική για το θαλάσσιο περιβάλλον. Αυτή στοχεύει στη δημιουργία νέων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και στη βελτίωση της διαχείρισης των παράκτιων ζωνών.
Ιταλία: η Αδριατική θάλασσα κατακλυσμένη από προκλήσεις
Η ιταλική θάλασσα υποφέρει από υπεραλίευση, πλαστική ρύπανση και από την εισβολή ξένων ειδών, όπως το μπλε καβούρι. Σε αυτά προστίθενται η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού, προβλήματα για παράκτιες περιοχές όπως η Βενετία και ο υπερτουρισμός. Η ιταλική κυβέρνηση, πολύ διακριτική σχετικά με το περιβαλλοντικό ζήτημα, δεν έχει ακόμη ανακοινώσει σαφή δέσμευση για την UNOC3. Μια κοινοβουλευτική ερώτηση τέθηκε τον Μάιο για να διαπιστωθεί αν ο υπουργός Γεωργίας θα συμμετάσχει στη διάσκεψη.
Αλβανία: μια ακτή υπό πίεση
Η Αλβανία αντιμετωπίζει οξεία θαλάσσια ρύπανση, κυρίως λόγω των πλαστικών απορριμμάτων που σχετίζονται με τον τουρισμό, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% των απορριμμάτων που συλλέγονται στις παραλίες. Σε αυτά προστίθενται η εκροή μη επεξεργασμένων λυμάτων, η σημαντική διάβρωση των ακτών που επηρεάζει περισσότερα από 150 χλμ ακτών και ο μη ρυθμιζόμενος υπερτουρισμός που υποβαθμίζει τις προστατευόμενες περιοχές. Συνειδητοποιώντας αυτά τα ζητήματα, η κυβέρνηση υποστηρίζει τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και τη περιφερειακή συνεργασία. Τρεις ΜΚΟ ξεχωρίζουν: EcoAlbania, INCA και PPNEA.
Τουρκία: ανάμεσα σε φιλοδοξίες και παραλείψεις
Η Τουρκία αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις: βιομηχανική ρύπανση, υπεραλίευση, εισβολές ξένων ειδών και αναρχική παράκτια ανάπτυξη. Η καταστροφή του βιοαποικοδομήσιμου υλικού το 2021 προκάλεσε πολιτική συνείδηση. Από τότε, η χώρα έχει ξεκινήσει ένα Σχέδιο Δράσης για τη Θάλασσα του Μαρμαρά και την Πρωτοβουλία Μπλε Μηδενικών Αποβλήτων. Ενώ δεν έχει ανακοινωθεί καμία επίσημη δέσμευση για την UNOC3, η Άγκυρα διοργάνωσε τον Μάιο ένα περιφερειακό εργαστήριο για να τροφοδοτήσει τις συζητήσεις. Η έμφαση δίνεται στην επέκταση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και στη συνολική διαχείριση των παράκτιων ζωνών.
Ισπανία: ρυπαρμένες παραλίες, κράτος κινητοποιημένο
Στην Ισπανία, 48 παραλίες βρίσκονται υπό το καθεστώς «μαύρης σημαίας» σύμφωνα με την έκθεση 2024 της ΜΚΟ Ecologistas en Acción. Αιτία: τα πλαστικά, τα λύματα και η παράκτια αστικοποίηση. Η κυβέρνηση δρα μέσω της SASEMAR (ναυαγοσωστική υπηρεσία) και υποστηρίζει μια παγκόσμια συμφωνία κατά της πλαστικής ρύπανσης. Η Ισπανία έχει επικυρώσει τη συνθήκη BBNJ το 2025 και θα υπερασπιστεί στη Νίκαια ένα νομικό πλαίσιο δεσμευτικό για τη ανοικτή θάλασσα, καθώς και τη διεθνή συνεργασία για την προστασία των ωκεανών.
Λίβανος: μολυσμένη θάλασσα και ιδιωτικοποιημένη ακτή
Η μαζική εκροή μη επεξεργασμένων λυμάτων (85% σύμφωνα με τις αρχές) είναι η κύρια μάστιγα της λιβανέζικης ακτής, επιδεινωμένη από πρακτικές όπως η αλιεία με δυναμίτη. Επιπλέον, παράνομες κατασκευές ιδιωτικοποιούν 5 εκατομμύρια τ.μ. ακτής, εμποδίζοντας τις προσπάθειες διατήρησης. Ο Λίβανος προγραμματίζει στη Νίκαια να ενισχύσει την προστασία των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών του μέσω του προγράμματος MedWetCoast. Συνεργάζεται με την UICN για την επέκταση της στρατηγικής θαλάσσιας διατήρησης.
Ισραήλ: πολλαπλά ζητήματα, προσεκτική δέσμευση
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει προβλήματα ρύπανσης, υπεραλίευσης και αύξησης της θερμοκρασίας των υδάτων. Η προοπτική αύξησης των παραδόσεων πετρελαίου στο Εϊλάτ προκαλεί αντιδράσεις, καθώς απειλεί τους κοραλλιογενείς υφάλους του κόλπου. Ενώ η χώρα παραμένει διακριτική σχετικά με τις προθέσεις της για την UNOC3, έχει ενταχθεί στην πρωτοβουλία «30x30» για την προστασία του 30% των υδάτων της μέχρι το 2030 και θέλει να επεκτείνει τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της.
Γαλλία: Μια συνάντηση για να μετατρέψει τις προθέσεις σε δράσεις
Τον Απρίλιο, το Πανεπιστήμιο της Τουλόν παρουσίασε στην Αλεξάνδρεια τα αποτελέσματα των έργων PHAROS και ADEN-Med, που υποστηρίζονται από την Περιφέρεια Νότου. Στόχος: να αξιολογηθεί η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στις παράκτιες ζώνες της Μεσογείου και της Τζιμπουτί. Αυτές οι εργασίες συγκέντρωσαν επιστήμονες, πολεοδόμους και λήπτες αποφάσεων γύρω από μια κοινή διαπίστωση: η βιώσιμη διαχείριση των ακτών δεν μπορεί να περιμένει. Ενώ η άνοδος της στάθμης των υδάτων επιβεβαιώνεται (+18 εκ. από το 1870, σύμφωνα με τον ONERC), τα εργαλεία υποστήριξης απόφασης που αναπτύχθηκαν από αυτά τα έργα θα μπορούσαν να γίνουν μοχλοί για τις δημόσιες πολιτικές. Στη Νίκαια, θα βρουν αντήχηση στις συζητήσεις της UNOC3. Η πόλη υποδοχής δεν επιλέχθηκε τυχαία. Βρίσκεται σε μια Περιφέρεια, του οποίου ο πρόεδρος, Renaud Muselier, έχει κάνει την προστασία του περιβάλλοντος τον κεντρικό άξονα της θητείας του.
Κεντρική Φωτογραφία: Το λιμάνι της Αλεξάνδρειας απεικονίζει τα προβλήματα προστασίας υποδομών απέναντι σε κλιματικά γεγονότα © Πανεπιστήμιο της Τουλόν
Το άρθρο έχει συνταχθεί σε συνεργασία με τους ανταποκριτές του 22-Med: Tarik Hafid - Cristina Grao και Jorge Dobner - Valentina Saini - Rajmonda Basha - Kelly Fanarioti - Tuğba Öcek - Edward Sfeir - Caroline Haïat