Η βιώσιμη κινητικότητα στην Ιταλία αντιμετωπίζει ακόμη σημαντικές προκλήσεις. Στις 14 μητροπολιτικές πόλεις, υπάρχει κατά μέσο όρο μόνο 1,5 χλμ ποδηλατοδρόμων για 10. 000 κατοίκους, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο για την αστική κινητικότητα του Kyoto Club. Για να φτάσουμε στο επίπεδο μιας πόλης όπως το Ελσίνκι, που διαθέτει περίπου 20 χλμ για 10. 000 κατοίκους, θα χρειαστούν 16.000 χλμ επιπλέον ποδηλατοδρόμων μέχρι το 2030 ! Και τουλάχιστον 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ επενδύσεις... Για να γεφυρωθεί (λίγο) αυτό το χάσμα.
Κινητικότητα # 2
Σύμφωνα με την έκθεση 2024 "Αστικά Οικοσυστήματα" της Legambiente, μιας ιταλικής περιβαλλοντικής οργάνωσης, σε πόλεις όπως η Νάπολη, η Μεσίνα, η Γένοβα και η Ρώμη, η χρήση και η ανάπτυξη των ποδηλατοδρόμων παραμένει ακόμη ανεπαρκής. Παρ' όλα αυτά, η Ρώμη ανέβηκε φέτος στην 65η πόλη (πέρυσι ήταν από την 89η θέση). Με μια καθαρή βελτίωση 24 θέσεων που της επιτρέπει να ξεπεράσει σημαντικές μητροπόλεις του βόρειου τμήματος της Ιταλίας όπως η Βερόνα και το Τορίνο.
Ένας μεγάλος ποδηλατικός περιφερειακός δρόμος
Ο Μεγάλος Ρακόρντο Ανουλάρε (Μεγάλος ποδηλατικός περιφερειακός δρόμος), ή GRAB, είναι ένα σημαντικό έργο για την κινητικότητα στη Ρώμη: ένας δακτύλιος 50 χλμ που συνδέει το κέντρο με τις περιφερειακές ζώνες της πόλης. Θα περάσει από μνημεία και εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους όπως το Κολοσσαίο, τη Via Appia Antica και το Κάστρο Αγίου Αγγέλου. Το έργο, που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2024, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2026. Χρηματοδοτείται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και ενσωματώνεται στο δημόσιο συγκοινωνιακό σύστημα καθώς θα συνδέει επτά σταθμούς μετρό και τρεις σιδηροδρομικούς σταθμούς.
Η έκθεση "Αστικά Οικοσυστήματα" αποκαλύπτει ότι υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από τους πολίτες της Ιταλίας για την βιώσιμη κινητικότητα καθώς προτιμούν όλο και περισσότερο τη χρήση του ποδηλάτου. Ο Mirko Laurenti, υπεύθυνος της έκθεσης και μέλος της επιστημονικής επιτροπής της Legambiente, δηλώνει: «Πολλοί Ιταλοί συνεχίζουν να προτιμούν το αυτοκίνητο ακόμη και για κοντινές μετακινήσεις. Αλλά ενθαρρυντικές αλλαγές είναι σε εξέλιξη, κυρίως χάρη στην ανάπτυξη της ηλεκτρικής κινητικότητας και των υπηρεσιών κοινής χρήσης ποδηλάτων και πατινιών». Οι στατιστικές δείχνουν πράγματι ότι το 2024, σχεδόν 7 στους 10 Ιταλούς κατέχουν τουλάχιστον ένα ποδήλατο ή ένα ηλεκτρικό πατίνι. Η χρήση της μικροκινητικότητας έχει ήδη επιφέρει σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο: στη Ρώμη, έχουν αποφευχθεί πάνω από 500 000 διαδρομές με αυτοκίνητο και στο Μιλάνο, πάνω από ένα εκατομμύριο, με μείωση των εκπομπών CO₂ κατά πάνω από 4 000 τόνους συνολικά.
Αστικές ζώνες μετατράπηκαν σε ποδηλατοδρόμους και πεζόδρομους
Για να ενθαρρύνει τη χρήση του ποδηλάτου, δεν υπάρχουν μόνο μεγάλα έργα όπως το GRAB. Η Ρώμη επενδύει επίσης σε μικρότερα, αλλά ουσιώδη έργα για να καλύψει τις ανάγκες εγγύτητας των πολιτών. Ένα παράδειγμα είναι ο νέος ποδηλατόδρομος και πεζόδρομος του Monte Ciocci, που βρίσκεται μεταξύ των σταθμών San Pietro και Valle Aurelia, στη Δύση: ένα εντυπωσιακό έργο «αστικής ανακύκλωσης» που περιλαμβάνει μια διαδρομή 1 100 μέτρων που εκμεταλλεύεται μια παλιά ανενεργή σιδηροδρομική γέφυρα.
Ο νέος ποδηλατόδρομος και πεζόδρομος είναι επίσης ένα τμήμα της via Francigena (μονοπάτι προσκυνήματος που συνδέει το Canterbury με τη Ρώμη). Κατά μήκος της διαδρομής υπάρχουν παιδικές χαρές, παγκάκια, βρύσες, κάδοι απορριμμάτων κ.α. «Εδώ, ανάμεσα στα σπίτια, περνούσε το τρένο για την Πίζα. Όταν θάφτηκε, προβλέφθηκε μια ποδηλατική και πεζοπορική διαδρομή, τονίζει ο αντιδήμαρχος κινητικότητας της Ρώμης, Eugenio Patanè.Θα είναι μια αστική σύνδεση και για τους νέους που πηγαίνουν στο σχολείο, από τη μια γειτονιά στην άλλη, με τα πόδια ή με ποδήλατο». Ένα καλό παράδειγμα του τρόπου σύνδεσης των γειτονιών και των περιοχών της πόλης, όχι μόνο μέσω δημόσιων συγκοινωνιών, αλλά και με δύο τροχούς.
Φωτογραφία της Κεντρικής: Σχεδόν 7 Ιταλοί στους 10 κατέχουν τουλάχιστον ένα ποδήλατο ή ένα ηλεκτρικό πατίνι @Diocesi Roma