Την ώρα τα περισσότερα ελληνικά νησιά καλούνται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του υπερτουρισμού (έλλειψη νερού, παρεμπόδιση ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες, τόνοι απορριμμάτων στους δρόμους), οι Λειψοί, μια συστάδα 24 μικρών νησιών στις εσχατιές του Αιγαίου, αντιστέκονται σθεναρά.
Η ζωή στους Λειψούς και πιο συγκεκριμένα στην Λειψώ, το μεγαλύτερο από αυτά τα νησιά και το μόνο κατοικήσιμο, κυλά με αργούς ρυθμούς, και η φυσική, ανέγγιχτη ομορφιά των τοπίων κυριαρχεί. Στις παραλίες δεν υπάρχουν ομπρελοκαθίσματα, όπως συμβαίνει στην συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών νησιών και άλλων παραθαλάσσιων περιοχών και η πρόσβαση σε αυτές είναι εντελώς δωρεάν.
«Κάθε χρόνο το υπουργείο Οικονομικών μας ρωτά ποιες παραλίες θέλουμε να παραδώσουμε για εμπορική χρήση. Η απάντησή μας κάθε φορά παραμένει ίδια: Καμία! Όλες οι παραλίες του νησιού είναι παρθένες και ο κάθε λουόμενος μπορεί να φέρει την ομπρέλα του και μια καρέκλα θαλάσσης και φεύγοντας να την πάρει μαζί του», εξηγεί ο δήμαρχος των Λειψών Φώτης Μάγγος.
Στόχος της δημοτικής αρχής είναι το νησί να διατηρήσει τον χαρακτήρα του χωρίς να πέσει στην παγίδα του μαζικού τουρισμού αλλά και να προστατεύσει το φυσικό περιβάλλον. Άλλωστε, η βιωσιμότητα είναι ένα από τα χαρακτηριστικά των Λειψών.
Το 96% των απορριμμάτων ανακυκλώνεται
Στους δρόμους της Λειψούς δεν θα βρει κανείς κάδους σκουπιδιών. Στο νησί εφαρμόζεται το σύστημα διαλογής στην πηγή και η συλλογή των σκουπιδιών γίνεται πόρτα- πόρτα.
«Σκοπός μας ήταν να δημιουργήσουμε ένα καθαρό νησί και το πετύχαμε. Ειδικό συνεργείο περνά συγκεκριμένες μέρες και ώρες της εβδομάδας από κάθε νοικοκυριό και συλλέγει τα σκουπίδια. Το μόνο που ζητάμε από τους πολίτες είναι να απορρίμματα να είναι διαχωρισμένα σε μέταλλο, χαρτί, πλαστικό, γυαλί και αλουμίνιο. Αφού γίνει η συλλογή τους, στην συνέχεια θάβονται σε χώρο υγειονομικής ταφής τα σύμμεικτα απορρίμματα και τα ανακυκλώσιμα δεματοποιούνται σε μπάλες και στέλνονται σε κέντρο αξιοποίησης ανακυκλώσιμων υλικών στην Αθήνα», εξηγεί ο κ. Μάγγος, τονίζοντας πως το νησί έχει καταφέρει να ανακυκλώνει το 96% των απορριμμάτων.
Αφαλάτωση νερού
Ένας ακόμη τομέας στον οποίο πρωτοπορούν οι Λειψοί, σε αντίθεση με άλλα νησιά του Αιγαίου, είναι αυτός της αυτάρκειας του νερού. Τα τελευταία έξι χρόνια ο δήμος σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, έχει τοποθετήσει μονάδα αφαλάτωσης δυναμικότητας 600 κυβικών την ημέρα που καλύπτει στο 100% τις ανάγκες του νησιού όλο το 24ωρο και όλο το χρόνο.
«Παρέχουμε ποιοτικό νερό και το επόμενο διάστημα θα τοποθετήσουμε σύστημα τηλεελέγχου των δεξαμενών προκειμένου το νερό να είναι πόσιμο. Οι κάτοικοι δηλαδή θα μπορούν να πίνουν νερό απευθείας από την βρύση του σπιτιού τους, κάτι που συμβαίνει μόνο σε νησιά άνω των 30.000 κατοίκων».
Κήποι στο βυθό της θάλασσας
Τα τελευταία χρόνια το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», μια Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση που συνεργάζεται με μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές από διάφορα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής, πραγματοποιούν πειραματικά φύτευση του βυθού. Σκοπός, όπως εξηγεί ο κ. Μάγγος, είναι να αυξηθούν τα λιβάδια Ποσειδωνίας που βοηθούν στην απελευθέρωση οξυγόνου, την συγκράτηση βλαβερών αποτυπωμάτων άνθρακα που κυκλοφορούν στην θάλασσα και την ατμόσφαιρα.
«Τα λιβάδια Ποσειδωνίας εκτός από την απελευθέρωση οξυγόνου και την πολύ καλή επίδραση που έχουν στο φυσικό περιβάλλον, αποτελούν και καταφύγιο για τα μικρά ψάρια, για τις νύμφες, έτσι ώστε να μην κινδυνεύουν από τους εχθρούς τους. Όσο πιο πολλά λιβάδια Ποσειδωνίας έχουμε, τόσο καλύτερο είναι ακόμη και για το θαλάσσιο οικοσύστημα».
Σύμφωνα με τον δήμαρχο, αυτό που προσφέρουν οι Λειψοί είναι η αίσθηση ενός αυθεντικού προορισμού, στον οποίο κανείς αισθάνεται ότι πραγματικά διακόπτει τον αστικό τρόπο ζωής.
«Ο επισκέπτης έρχεται σε έναν παράδεισο που του προσφέρει την μεγαλύτερη άνεση. Δηλαδή, την ευκαιρία να απολαύσει ένα 100% παρθένο περιβάλλον και μην απασχολεί το μυαλό του με οργανωτικά θέματα».
Ικανοποιημένοι κάτοικοι
Δημοφιλής με τουρίστες για τη φυσική της ομορφιά, η Lipsi είναι επίσης αγαπητή από τους κατοίκους που ζουν εκεί όλο το χρόνο για την ποιότητα ζωής της. Εκτιμούν ιδιαίτερα την απόφαση να έχουν τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο του έργου.
"Όλα είναι ανέγγιχτα και οι άνθρωποι είναι πολύ ικανοποιημένοι με τον τρόπο ζωής. Στην πραγματικότητα, η περιοχή αποτελεί έναν πόλο έλξης για πολλούς ξένους, κυρίως Γάλλους, που αγοράζουν οικόπεδα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της δραστηριότητας κατασκευών στο νησί και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Έτσι, οι νέοι δεν φεύγουν για τις μεγάλες πόλεις, αλλά μένουν εδώ, εργάζονται και κάνουν οικογένεια. Είναι τόσο ελπιδοφόρο!", δηλώνει η Μαρία Τζιαλέρα, δάσκαλος και κάτοικος του νησιού.
Όλες αυτές οι προσπάθειες ανταμείβονται. Επιλέγοντας να μην επιτρέπει την ενοικίαση ομπρέλων και ξαπλώστρων στις παραλίες, η δημοτικότητα της Λίψι αναδείχθηκε από τα World Travel Awards με το βραβείο Destination Branding 2023 για το βιώσιμο τουρισμό. Παράλληλα, διεθνή μέσα όπως το Euronews, το ιταλικό περιοδικό "Vanity Fair" και η βρετανική εφημερίδα "Metro" έχουν ταξινομήσει τη Λίψι ανάμεσα στους πιο ποιοτικούς και περιβαλλοντικά φιλικούς προορισμούς στον κόσμο.
