Σε μια κοινωνία όπου το ποδόσφαιρο συχνά θεωρείται ως δραστηριότητα αποκλειστικά ανδρική, οι νεαρές Παλαιστίνιες που επιθυμούν να ασχοληθούν με αυτό το άθλημα αντιμετωπίζουν πολλούς φραγμούς, από ριζωμένες κοινωνικές νόρμες μέχρι έλλειψη θεσμικής υποστήριξης. Όταν πρόκειται για γυναίκες, τα αθλήματα και ειδικότερα το ποδόσφαιρο παραμένουν υποχρηματοδοτημένα και παραμελημένα προς όφελος των ανδρικών ομάδων.
Αλλά στο στρατόπεδο προσφύγων του Aida, βόρεια της Βηθλεέμ, έχει ξεκινήσει μια επανάσταση μικρή αλλά αποφασιστική. Το 2021, το Κέντρο Νεότητας του Aida - ένα πρώην αθλητικό, πολιτιστικό και κοινωνικό κέντρο που συνδέεται με την UNRWA, πλέον διαχειριζόμενο από ντόπιους νέους λόγω των περικοπών του προϋπολογισμού του ΟΗΕ - πήρε την τολμηρή απόφαση να σχηματίσει μια γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου. Έχει εξελιχθεί από τότε, για να γίνει μία από τις πιο αναγνωρίσιμες στις κατασκήνωσης προσφύγων της Δυτικής Όχθης, με πολλές παίκτριες να αποτελούν πλέον την εθνική γυναικεία ομάδα της Παλαιστίνης.
Αγώνας ενάντια στις παραδόσεις και τις προκαταλήψεις
“Δεν ήταν μια εύκολη απόφαση,” εξηγεί ο Munther Amira, υπεύθυνος του Κέντρου Νεότητας του Aida και κορυφαίος ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα. “Αντιμετωπίσαμε τεράστιες προκλήσεις, κυρίως κοινωνικές παραδόσεις που απορρίπτουν την ιδέα ότι τα κορίτσια παίζουν ποδόσφαιρο. Αλλά πιστεύαμε στο δικαίωμα των γυναικών να συμμετέχουν πλήρως στη ζωή και η ομάδα γεννήθηκε από αυτή την πεποίθηση.”
Σε μια προσπάθεια να αναπτυχθεί το έργο, το κέντρο πραγματοποίησε συναντήσεις με γυναικείες οργανώσεις και κοινωνικούς θεσμούς. Οι συζητήσεις αποκάλυψαν μια ισχυρή επιθυμία να παίξουν ποδόσφαιρο από πολλές κοπέλες του στρατοπέδου. Ήταν, σύμφωνα με τον Amira, η στιγμή της σαφήνειας: το κέντρο έπρεπε να δράσει.
Ο δρόμος που έπρεπε να ακολουθηθεί δεν ήταν χωρίς οικονομικά εμπόδια. Διότι ακόμη και η ανδρική ομάδα έλειπε από χρηματοδοτήσεις. Ωστόσο, χάρη σε σχέσεις αδελφοποίησης μεταξύ του στρατοπέδου Aida και αρκετών γαλλικών πόλεων, η γυναικεία ομάδα απέκτησε τους απαραίτητους πόρους.
Από την ίδρυσή της, η ομάδα, υπό τις κοινές προσπάθειες του Συλλόγου Νεότητας του Aida και της Αθλητικής Ένωσης Udd, έχει επεκταθεί για να συμπεριλάβει περισσότερες από 40 παίκτριες. Συμμετέχει σε φιλικούς αγώνες σε όλη την περιφέρεια της Βηθλεέμ, εναντίον ομάδων όπως η Beit Sahour και η Al-Ubeidiya.
Ένας αγώνας επιμονής
Ο Amira αποδίδει την επιτυχία στην αδιάλειπτη πεποίθηση ότι η συμμετοχή των γυναικών αφορά όλους τους τομείς, ειδικά στους καταυλισμούς προσφύγων που σπάνια προσφέρουν τέτοιες ευκαιρίες. “Ήταν η πρώτη γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου στο στρατόπεδο Aida, και ίσως σε όλα τα στρατόπεδα προσφύγων της Παλαιστίνης,” δηλώνει.
Η ομάδα, που αποτελείται από κορίτσια ηλικίας 13 έως 20 ετών, προπονείται τακτικά σε ένα μικρό γήπεδο κοντά στον τοίχο διαχωρισμού του Ισραήλ. Είναι ένα σύμβολο των διπλών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν: να είναι Παλαιστίνιες υπό κατοχή και γυναίκες σε μια συντηρητική κοινωνία.
Ο αθλητικός συντονιστής Mohannad Abu Srour επισημαίνει την αξιοσημείωτη εξέλιξη της ομάδας. “Μετά από τέσσερα χρόνια προσπαθειών, τρεις παίκτριες εντάχθηκαν στην εθνική ομάδα και εκπροσώπησαν το 2024 την Παλαιστίνη στο Πρωτάθλημα Δυτικής Ασίας ποδοσφαίρου για κορίτσια στην Σαουδική Αραβία”.
Ωστόσο, οι αρχές δεν ήταν εύκολες. “Πολλές οικογένειες αρχικά αντιστάθηκαν, λόγω των κοινωνικών ταμπού γύρω από τα κορίτσια που παίζουν ποδόσφαιρο,” λυπάται ο Abu Srour. “Αλλά η καθημερινή εργασία και η συνεχής επικοινωνία με τους γονείς βοήθησαν να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη. Τώρα έχουμε μια αφοσιωμένη και σταθερή ομάδα. Και αυξανόμενη υποστήριξη από την κοινότητα.”
Ανάμεσα σε φιλικούς αγώνες
Σύμφωνα με την Roweida Al-Azzeh, μία από τις πρώτες παίκτριες της ομάδας που έχει γίνει προπονήτρια της, η ιδέα γεννήθηκε από την παρατήρηση ότι πολλές νέες γυναίκες στο στρατόπεδο ήθελαν να παίξουν. “Ευτυχώς, ο Σύλλογος του Aida και η Ένωση Udd δημιούργησαν αυτόν τον χώρο. Τώρα, βλέπουμε κορίτσια όλων των ηλικιών να παίζουν ποδόσφαιρο και να συμμετέχουν σε τοπικά τουρνουά.”
Η ομάδα συμμετείχε σε αρκετούς φιλικούς αγώνες καθώς και σε ένα πρόγραμμα πολιτιστικής ανταλλαγής στη Γαλλία, όπου οι παίκτριες είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε αθλητικές δραστηριότητες. Κατά την επιστροφή τους, τρεις παίκτριες επιλέχθηκαν να ενταχθούν στην εθνική ομάδα.
Η Al-Azzeh θυμάται ότι οι αρχές της ομάδας ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από συμβατικές. “Αλλά η σκληρή δουλειά και το ταλέντο κατέρριψαν τα στερεότυπα. Αποδείξαμε ότι οι γυναίκες μπορούν να διαπρέψουν στο ποδόσφαιρο όπως και οι άνδρες.” Και καταλήγει με ένα μήνυμα για όλα τα κορίτσια στον κόσμο: “Ακολουθήστε τα όνειρά σας. Ούτε η κατοχή ούτε οι κοινωνικές πιέσεις μπορούν να σας σταματήσουν. Η αποφασιστικότητα καθιστά το αδύνατο δυνατό.”
Οι παίκτριες οι ίδιες έχουν εκφράσει την περηφάνια τους για την εξέλιξη της ομάδας. Για την Nour Abu Ghuneim, μια παίκτρια της Udd, που είναι τώρα μέλος της εθνικής ομάδας, η ένταξή της στην ομάδα άλλαξε τη ζωή της. “Αγαπώ το ποδόσφαιρο από την παιδική μου ηλικία, αλλά ως κορίτσι, δεν επιτρεπόταν να παίξω, ενώ οι αδελφοί μου το έκαναν. Όταν σχηματίστηκε η ομάδα, φάνηκε σαν ένα αδύνατο όνειρο.”
Φιλόδοξοι στόχοι
Η Nour γρήγορα εντάχθηκε στην ομάδα και εντυπωσίασε το προπονητικό επιτελείο κατά τις πρώτες προπονήσεις. Οι επιδόσεις της στους τοπικούς αγώνες τράβηξαν την προσοχή του εθνικού προπονητή της Παλαιστίνης, ο οποίος την επέλεξε για την ομάδα. “Χωρίς την γυναικεία ομάδα της Udd, δεν θα ήμουν εδώ που είμαι σήμερα.”
Τώρα, προπονείται με την εθνική ομάδα στην Ιεριχώ δύο φορές την εβδομάδα, προετοιμαζόμενη για διεθνή τουρνουά. “Είναι ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα, η ομάδα της Udd έχει σπάσει επιβλαβείς κοινωνικούς κανόνες και μου έχει δώσει αυτή την ευκαιρία.”
Όσον αφορά το μέλλον, οι ηγέτες του Συλλόγου Udd έχουν φιλόδοξους στόχους. Η ομάδα δημιουργεί διεθνείς συνεργασίες, συμπεριλαμβανομένων των γαλλικών συλλόγων από αδελφοποιημένες πόλεις ή διάσημων συλλόγων όπως ο Deportivo Palestino στη Χιλή. Το μήνυμα είναι σαφές: κανένα πολιτικό ή κοινωνικό εμπόδιο δεν θα σταθεί εμπόδιο στις γυναικείες - και ανδρικές - ομάδες της Udd.
Κεντρική φωτογραφία: Η ομάδα προπονείται τακτικά σε ένα μικρό γήπεδο κοντά στον τοίχο διαχωρισμού του Ισραήλ © Monjed Jadou