Ανασχεδιασμός των κατασκευών #3
Το Δημόσιο Περιβαλλοντικό Ταμείο της Σλοβενίας, Ekosklad, παρέχει επιχορηγήσεις σε ευάλωτα νοικοκυριά για την βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των σπιτιών τους. Σύμβουλοι τούς βοηθούν να ετοιμάσουν τον φάκελό τους και να δουν αν είναι πληρούν τα κριτήρια για δημόσια βοήθεια προκειμένου να ανανεώσουν την στέγη τους, την πρόσοψη, τα παράθυρα ή να αλλάξουν τον τρόπο θέρμανσης, επιλέγοντας πιο φιλικές συσκευές.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 8 έως 16 % του πληθυσμού αντιμετωπίζει ενεργειακή φτώχεια, σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΕ. Στην Σλοβενία, το ποσοστό είναι 5% του πληθυσμού. Δηλαδή περίπου 62.000 νοικοκυριά, σύμφωνα με το Στατιστικό Γραφείο της Δημοκρατίας της Σλοβενίας. Οι ενεργειακοί λογαριασμοί συσσωρεύονται κυρίως το χειμώνα. Τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά, λόγω της οικονομικής τους κατάστασης, συνήθως θερμαίνονται με πετρέλαιο ή ξύλο, γεγονός που έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία και το περιβάλλον λόγω των εκπομπών CO2 και σωματιδίων PM 10 και PM 2,5 (τα PM2.5 είναι σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 2.5 μικρόμετρα και τα PM10, σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 10 μικρόμετρα).
Λήψη βοήθειας για την πληρωμή θέρμανσης
Σύμφωνα με πληροφορίες από την μη κυβερνητική οργάνωση Focus, οι πιο ευάλωτες ομάδες, όπως οι άνεργοι και οι ηλικιωμένοι, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στην ενεργειακή φτώχεια. Υπάρχουν πολλές ηλικιωμένες γυναίκες που ζουν μόνες και ενοικιαστές που δεν έχουν τη δυνατότητα να δράσουν για την ανακαίνιση του κτιρίου στο οποίο διαμένουν ή για τον τρόπο που θερμαίνεται το σπίτι που κατοικούν. Πολλοί κακοπληρωμένοι εργαζόμενοι απευθύνονται επίσης στην ανθρωπιστική οργάνωση Slovenska Karitas για βοήθεια στην πληρωμή των εξόδων θέρμανσης ή ηλεκτρικού ρεύματος το χειμώνα. «Πολλοί από αυτούς έχουν χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και εργάζονται σε κακοπληρωμένες δουλειές. Οι άνεργοι, με κατώτατο μισθό, δεν μπορούν να καλύψουν όλα τα έξοδά τους. Υπάρχουν επίσης άτομα που εργάζονται με μερική απασχόληση και εκείνοι που είναι σε άδεια ασθενείας. Καθώς και πολλές μονογονεϊκές οικογένειες με ένα ή περισσότερα παιδιά… », εξηγεί MojcaKepic, μέλος της οργάνωσης που βοηθά τους αιτούντες να τακτοποιήσουν τους λογαριασμούς ενέργειας τους.
Στη Σλοβενία, το Ekosklad παίζει σημαντικό ρόλο. Το δημόσιο περιβαλλοντικό ταμείο της Σλοβενίας έχει ξεκινήσει το 2023 και το 2024 δύο προσκλήσεις προσφορών, συνολικής αξίας 42,3 εκατομμυρίων ευρώ, για τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας. Το 2023, 22,5 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο για το Κλίμα (που διαχειρίζεται το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Κλίματος και Ενέργειας) ήταν διαθέσιμα, και περισσότερες από 1400 αιτήσεις έχουν υποβληθεί. Μέχρι σήμερα, το Ekosklad έχει ήδη χορηγήσει μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις σε 650 νοικοκυριά στο πλαίσιο αυτό. Οι άλλες αιτήσεις είναι ακόμη υπό εξέταση, καθώς οι διαδικασίες χορήγησης οικονομικής βοήθειας είναι αρκετά χρονοβόρες.
Η δεύτερη δημόσια πρόσκληση ZER 2024 είναι ακόμη ανοιχτή, με 19,8 εκατομμύρια ευρώ διαθέσιμα από το ταμείο συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα δικαιούχα νοικοκυριά μπορούν να λάβουν έως και 18.000 ευρώ για τη θερμομόνωση των στεγών, των προσόψεων, την εγκατάσταση οικολογικών παραθύρων ή την αντικατάσταση παλαιών συσκευών θέρμανσης με νέες, κ.λπ. Μπορούν να υποβάλουν αίτηση μόνο μία φορά.
Μέχρι σήμερα, το Ekosklad έχει λάβει περισσότερες από 400 αιτήσεις. Δυστυχώς, αυτές οι επιχορηγήσεις είναι ακόμη πολύ άγνωστες σε άτομα που θα τις χρειάζονταν, γεγονός που περιορίζει τις ανακαινίσεις.
Σύμβουλοι συνοδεύουν τους αιτούντες
Η LudvikHriberšek, ενεργειακός σύμβουλος για το δίκτυο ENSVET, που έχει δημιουργηθεί από το Δημόσιο Ταμείο Περιβάλλοντος της Σλοβενίας εδώ και 29 χρόνια, διαπιστώνει τα ίδια. Επισκέπτεται τα νοικοκυριά που έχουν εγγραφεί στις προσκλήσεις του Ekosklad για να αξιολογήσει την κατάσταση της κατοικίας τους. «Ελέγχουμε πρώτα αν ο αιτών βρίσκεται σε κατάσταση ενεργειακής φτώχειας. Συχνά συναντάμε πραγματικά σοβαρές συνθήκες, και είναι δύσκολο ακόμη και για εμάς. Ορισμένα κτίρια είναι σχεδόν ακατάλληλα. Σε ορισμένες περιοχές, οι στέγες και τα παράθυρα είναι σε πολύ κακή κατάσταση, οι προσόψεις δεν είναι μονωμένες, και ούτω καθεξής. Υπάρχουν ακόμη πολλά τέτοια κτίρια, κυρίως στη βορειοανατολική Σλοβενία. Η βοήθεια πηγαίνει πραγματικά στους σωστούς ανθρώπους».
Τι γίνεται, όμως, αν ένα νοικοκυριό χρειάζεται περισσότερα από τα 18.000 ευρώ που προσφέρει το Ekosklad, για να δημιουργήσει κανονικές συνθήκες διαβίωσης; «Με βάση τις ικανότητές μας, τις γνώσεις και την εμπειρία μας, αξιολογούμε τι είναι πιο επείγον. Συνήθως ξεκινάμε από τη στέγη. Δεν έχει νόημα να έχουμε καλά παράθυρα και νέα πρόσοψη αν η στέγη έχει διαρροές. Σε αυτή την περίπτωση, προτείνουμε να αντικαταστήσουμε την κάλυψη της στέγης με θερμομόνωση. Αν η στέγη είναι σε καλή κατάσταση, προχωράμε στα παράθυρα και μετά στην πρόσοψη», διευκρινίζει ο Hriberšek.
Οι ενεργειακοί σύμβουλοι συνδυάζουν τα μέτρα ώστε το νοικοκυριό να μπορεί να επωφεληθεί από όλα τα διαθέσιμα κονδύλια. «Για παράδειγμα, αν η αντικατάσταση των παραθύρων κοστίσει 12.000 ευρώ, δεν θα μπορέσουμε να μονώσουμε την πρόσοψη, αλλά θα προσθέσουμε ένα μικρό μέτρο, όπως μια αντλία θερμότητας για ζεστό νερό».
Για να μονωθούν πλήρως τα σπίτια, μπορεί να αποφασιστεί στο μέλλον ότι τα νοικοκυριά θα μπορούν να ζητούν επιχορηγήσεις πολλές φορές. Θα το παρακολουθούμε.
Φωτογραφία Κάλυψης: ©Pixabay