Η κλιματική αλλαγή αναταράσσει τον κύκλο του νερού και η ανθρώπινη δραστηριότητα εντείνει την έλλειψη γλυκού νερού. Οι τάσεις για τον έλεγχο και την αποκτηση αυτού του ζωτικής σημασίας πόρου εντείνονται. Όπως συνέβη με το πετρέλαιο στον 20ό αιώνα, το νερό γίνεται πηγή συγκρούσεων.
Αυτή η θεματική έχει συζητηθεί στο πλαίσιο των τριών φόρουμ με έναν διάλογο μεταξύ των επιστημόνων Karl Matthias Wantzen* και Bernard Mossé**. Σήμερα συνοψίζεται για τους νεότερους από τον Karl Matthias Wantzen.
Unesco Junior - Το νερό δεν είναι απεριόριστο και αρχίζει να λείπει
Κάθε δραστηριότητα του Ανθρώπου συνεπάγεται κατανάλωση γλυκού νερού. Με την κλιματική αλλαγή καταλαβαίνουμε ότι το νερό δεν είναι απεριόριστο και αρχίζει να λείπει σε πολλές περιοχές του κόσμου, προκαλώντας τάσεις και συγκρούσεις. Για να λυθούν αυτές οι τάσεις, υπάρχουν τρεις προϋποθέσεις:
- Κατανόηση του κύκλου του νερού και της επίδρασης των ανθρώπων;
- Λάβετε υπόψη την αλλαγή του κλίματος στην Ευρώπη που θα μοιάζει με αυτό της Μεσογείου, με ξηρασία και πλημμύρες;
- Δημιουργήστε μια σεβαστική σχέση με τη φύση.
Κατανόηση του κύκλου του νερού
Ο κύκλος του νερού περιλαμβάνει την εξάτμιση, το σχηματισμό συννεφιών, τις βροχοπτώσεις, τη ροή στην επιφάνεια ή κάτω από αυτήν, και την επιστροφή των υδάτων στους ωκεανούς, μέσω των ποταμών. Ωστόσο, η ανθρώπινη δραστηριότητα διαταράσσει αυτόν τον κύκλο, μέσω της αδιαπερατότητας των επιφανειών (σκυρόδεμα, άσφαλτο...), των φραγμάτων και της αποψίλωσης των δασών.
Οι πληθυσμοί που εξαρτώνται από τον ίδιο ποταμό πρέπει να συνεννοούνται μεταξύ τους.
Αλλά με την υπερβολική υλοτομία των κορυφών λεκάνης, όπως στον Αμαζόνιο, με την κατασκευή φραγμάτων, οι ζημιές είναι σχεδόν ανεπανόρθωτες. Καταδικάζουμε τις μελλοντικές γενιές σε έλλειψη νερού.
Σήμερα πρέπει να δράσουμε.
Η μεσογειοποίηση της Ευρώπης
Στην Ευρώπη, παρατηρούμε όλο και περισσότερα ποτάμια που έχουν στεγνώσει και μια αύξηση της θερμοκρασίας του νερού που οδηγεί σε ασθένειες. Και σε καταστροφικά πλημμυρικά φαινόμενα.
Πρέπει να οργανωθεί η αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών επειδή η έλλειψη πλήττει πολύ πιο βαριά στις μεσογειακές χώρες.
Πρέπει επίσης να προβλέψουμε την εγκατάλειψη ορισμένων καλλιεργειών: να μην καλλιεργούμε πλέον, για παράδειγμα, φράουλες και βατόμουρα στο Μαρόκο για τους Ευρωπαίους, το χειμώνα! Και να μην τα καταναλώνουμε πια!
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του νερού και την αλληλεγγύη, είναι παράλογο.
Για ολόκληρη τη Μεσόγειο, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών είναι ζωτική.
Ένας σεβαστός σχέση με τη φύση
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο άνθρωπος έχει μεγάλη επίδραση στο νερό.
Για παράδειγμα, φυτεύτηκαν στα βουνά, όπως τα Vosges και η Μαύρη Πυξίδα, κακές είδη δέντρων που πεθαίνουν χιλιάδες επειδή είναι πολύ ξηρός ο καιρός· με την αποστράγγιση που κατευθύνει το νερό προς τα κάτω, έχουν αποξηρανθεί κεφαλές λεκάνης* που είναι ζωτικής σημασίας για τον κύκλο του νερού. Αντίθετα, πρέπει να αποκατασταθούν τα υγρά εδάφη που είναι οι πραγματικοί σφουγγαράδες του τοπίου, που γεμίζουν τις υδροφορές στρώσεις και παρέχουν νερό στα ποτάμια.
Γενικότερα, πρέπει να επεκτείνουμε την αγάπη μας προς τους ανθρώπους στη φύση: να είμαστε ενεργοί προς αυτήν, γνωρίζοντας ότι είναι η μητέρα μας που μας υποστηρίζει.
Μπροστά στην οικολογική κρίση, πρέπει να χτίσουμε μια νέα σχέση σεβασμού προς τη φύση, βασισμένη στην επιστημονική γνώση και τη συνεργασία.
Λεξικό:
*Tête de bassin : αυτές είναι οι ψηλές περιοχές των ποταμών. Είναι "σφουγγάρια" που κρατούν το νερό το χειμώνα και το απελευθερώνουν το καλοκαίρι. Επιπλέον, καθαρίζουν το νερό και αποτελούν αποθήκες βιοποικιλότητας. Είναι ευάλωτες περιοχές, λίγο γνωστές, συχνά αποκρούονται από τους ανθρώπους με κανάλια και φράγματα.
Βιογραφικό.
Ο Karl Matthias Wantzen σπούδασε βιολογία στο Πανεπιστήμιο της Κωνστάντσας, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στα βραζιλιάνικα ύδατα στο Ινστιτούτο Max Planck και απέκτησε την επιτροπή του για την έρευνα με θέμα τη "Βιοποικιλότητα και προστασία της φύσης στους μεγάλους ποταμούς". Για 8 χρόνια, ηγήθηκε ενός διεθνούς συνεργατικού έργου στο Παντανάλ της Βραζιλίας, του τεράστιου πλάνου πλημμυρών του ποταμού Παραγουάη.
Από το 2010, είναι καθηγητής σε γαλλικά πανεπιστήμια, πρώτα στην πόλη Tours, από το 2023 στο Στρασβούργο. Εκτός από μια καθέδρα της UNESCO με τίτλο "Ποτάμια και Πολιτιστική Κληρονομιά", διευθύνει επίσης μια διεπιστημονική καθέδρα με τίτλο "Νερό και Βιωσιμότητα" για την τριεθνική πανεπιστημιακή εταιρεία "EUCOR- The European Campus".
Περισσότερες πληροφορίες στο https://ites.unistra.fr/recherche/equipes/bise/karl-matthias-wantzen, https://www.unesco-chair-river-culture.eu/
Βερνάρντ Μοσέ Ιστορικός, υπεύθυνος Έρευνας, Εκπαίδευσης, Κατάρτισης του συλλόγου NEEDE Μεσογείου.
Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Camp des Milles - Μνήμη και Εκπαίδευση, για το οποίο υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος και συντονιστής της Καθέδρας UNESCO "Εκπαίδευση για την Πολιτοποίηση, Επιστήμες του Ανθρώπου και Σύγκλιση των Μνημείων" (Πανεπιστήμιο Αιξ-Μασσαλίας / Camp des Milles).