Πώς θα σας φαινόταν ένας στόλος αυτόνομων drones, ικανών να εντοπίζουν, να απορροφούν και να χαρτογραφούν τα μικροπλαστικά στη θάλασσα; Αυτό είναι το τρελό στοίχημα ενός αυτοδίδακτου εφευρέτη από τη Μασσαλία, υποστηριζόμενου από έναν ψηφιακό επιχειρηματία. Μετά από τρία χρόνια έρευνας, το πρότζεκτ τους εισέρχεται στη φάση ανάπτυξης, με πενήντα πρώτες δοκιμαστικές συσκευές να βγαίνουν στη θάλασσα ανοιχτά της Μασσαλίας μέχρι το τέλος της χρονιάς. Εξοπλισμένα με αισθητήρες, αυτά τα μίνι και οικολογικά drones φιλτράρουν το νερό μέρα και νύχτα, χωρίς διακοπή. Αποθηκεύουν τα σωματίδια και παράλληλα δημιουργούν μια ακριβή χαρτογράφηση της θαλάσσιας ρύπανσης. Στόχος είναι να αποδείξουν ότι μια συνεχής δράση μπορεί, με την πάροδο του χρόνου, να καθαρίσει τη Μεσόγειο.
Index IA : Βιβλιοθήκη των μεσογειακών γνώσεων
Υποβρύχια drones για να καθαρίσουν τη Μεσόγειο από τα μικροπλαστικά
22-med – Οκτώβριος 2025
• Στη Μασσαλία, ένας αυτοδίδακτος εφευρέτης σχεδιάζει θαλάσσια drones ικανά να συλλέγουν τα μικροπλαστικά 24/7.
• Συνδυάζοντας την χειροτεχνική και την ψηφιακή επιχειρηματικότητα, το πρότζεκτ θέλει να κάνει τη Μεσόγειο ένα εργαστήριο ρομποτικής απορρύπανσης.
#μεσόγειος #περιβάλλον #τεχνολογία #μασσαλία #ρύπανση #καινοτομία #ωκεανός #ρομποτική
Από τον Olivier Martocq - δημοσιογράφο
« Θα ήθελα, χωρίς να ισχυρίζομαι ότι θα καθαρίσω τους ωκεανούς, να αφήσω στις κόρες μου κάτι ευχάριστο», αποκαλύπτει ο Jérôme Mercier. Γεννημένος στη Μασσαλία και ο λάτρης της θάλασσας, εργάστηκε για πολύ καιρό στον χώρο της ηλεκτρονικής τεχνολογίας για εκδηλώσεις που σχετίζεται με εκδηλώσεις πριν ξεκινήσει μια τουλάχιστον φιλόδοξη περιπέτεια: να σχεδιάσει θαλάσσια ρομπότ ικανά να συλλέγουν τα μικροσωματίδια πλαστικού συνεχώς. «Είναι ένα πρότζεκτ που γεννήθηκε από το πάθος μου για την τεχνολογία και της αγάπης μου για τη θάλασσα, εξηγεί. Ήθελα να δημιουργήσω χρήσιμες, αλλά και ποιοτικές μηχανές. Αυτά τα μικρά ρομπότ που καθαρίζουν τη θάλασσα με τις κόρες μου αντιπροσωπεύουν μια αναμνηστική στιγμή. »
Μια μίνι στρατιά στην υπηρεσία των ωκεανών
Τα μηχανήματα που έχει φανταστεί δεν ξεπερνούν τα πενήντα εκατοστά. Αυτόνομα χάρη σε ηλιακές μπαταρίες, επικοινωνούν μεταξύ τους σε απόσταση περίπου δεκαπέντε χιλιομέτρων, σχηματίζοντας μια πραγματική συνδεδεμένη στόλο. « Η μόνη τους αποστολή είναι να μαζεύουν μικροπλαστικά, 24 ώρες το 24ωρο », συνοψίζει ο Jérôme Mercier. Τα ρομπότ περιπολούν στην επιφάνεια και μέχρι εξήντα εκατοστά βάθος - η ζώνη όπου συγκεντρώνεται, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του - « η σούπα πλαστικού » που χαρακτηρίζει τη Μεσόγειο.
Εξοπλισμένα με αισθητήρες, φιλτράρουν το νερό, αποθηκεύουν τα σωματίδια και παράλληλα δημιουργούν μια ακριβή χαρτογράφηση της θαλάσσιας ρύπανσης. « Παράγουν αυτό που ονομάζουμε heatmaps, θερμικούς χάρτες της ρύπανσης. Έτσι γνωρίζουμε, με βάση το γεωγραφικό πλάτος και μήκος, πού να συγκεντρώσουμε τις προσπάθειές μας », διευκρινίζει. Ενσωματωμένοι αισθητήρες ανιχνεύουν τα δίχτυα, τα πλοία ή τα κύματα για να αποφευχθούν οι συγκρούσεις και οι απώλειες. Και όταν τα μικρά ρομπότ φτάνουν στη μέγιστη χωρητικότητά τους, αδειάζονται από μεγαλύτερα μηχανήματα, τους “κατακτητές”, αληθινά φορτηγά της θάλασσας.
Η σχεδίαση αυτών των drones έχει επίσης θέσει μια οικολογική πρόκληση. « Ήθελα το αποτύπωμα άνθρακα του πρότζεκτ να είναι σχεδόν μηδενικό », υπογραμμίζει ο εφευρέτης. Έξω η ίνα γυαλιού: τα σκάφη είναι πλέον κατασκευασμένα από βιοδιασπώμενο πλαστικό. Αν ένα ρομπότ καταλήξει να βυθιστεί, μόνο η ηλεκτρονική θα χαθεί.
Η τεχνητή νοημοσύνη ως αρχιμουσικός
Για να συντονίσει αυτή τη στόλο, ο Jérôme Mercier έχει σχεδιάσει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που αναλύει τα δεδομένα που συλλέγονται. « Η ΤΝ επεξεργάζεται έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών. Έτσι καθορίζει ποιες περιοχές να προτεραιοποιήσει, αποφεύγει τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες και επανακατευθύνει τα ρομπότ. » Αλλά το ενδιαφέρον δεν σταματά στη λογιστική. Η ΤΝ έχει επίσης εκπαιδευτικό σκοπό: να μεταφράσει τεχνικά δεδομένα σε περιεχόμενο αναγνώσιμο από το ευρύ κοινό, τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων και τους ερευνητές. « Όταν ένας τεχνολόγος μιλάει, συχνά δεν καταλαβαίνουμε τίποτα, χαμογελά ο εφευρέτης. Η ΤΝ θα επιτρέψει να καταστεί αυτή η γνώση προσβάσιμη, να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμη και ένα καθαρό νερό μπορεί να είναι κορεσμένο με μικροπλαστικά. »
Απομένει η μετάβαση, πάντα πολύ αβέβαιη, από την πρωτοτυποποίηση στην απόδειξη της έννοιας, και ειδικότερα η οικονομική βιωσιμότητα ενός τέτοιου πρότζεκτ. Εκεί παρεμβαίνει ο Sami Chlagou, παραγωγός ταινιών και βιντεοπαιχνιδιών, επικεφαλής της εταιρείας Cross The Ages. « Ο Jérôme με άγγιξε με την ειλικρίνειά του και την αποστολή του. Δεν ήθελε να πουλήσει μια ιδέα, αλλά να πραγματοποιήσει ένα χρήσιμο όνειρο, λέει. Ο ρόλος μου είναι να του δώσω τα μέσα να το υλοποιήσει σε μεγάλη κλίμακα. » Ο Sami Chlagou πλέον οδηγεί την εμπορευματοποίηση και την άντληση κεφαλαίων του πρότζεκτ, με μια σαφή φιλοδοξία: « να το κάνουμε ένα παγκόσμιο προϊόν ». Και για αυτό, να βγούμε από τους κώδικες και τους χρηματοοικονομικούς λαβύρινθους. Η πρώτη φάση ανάπτυξης θα πραγματοποιηθεί στη Μασσαλία, με πενήντα ρομπότ να βγαίνουν στη θάλασσα τους επόμενους δύο μήνες.
Μια παγκόσμια φιλοδοξία
Το οικονομικό μοντέλο που φαντάστηκε ο Chlagou θέλει να είναι συμμετοχικό. « Το ευρύ κοινό θα μπορεί να αγοράσει το δικό του ρομπότ σε πολύ ανταγωνιστική τιμή, εξηγεί. Η ιδέα είναι να επιτρέψουμε σε καθέναν να συμβάλλει στην απορρύπανση, να έχει τη δική του στόλο, ακόμη και ταπεινή. » Το σύστημα εμπνέεται από τον κόσμο του gaming, του οποίου είναι ένας από τους κύριους παίκτες σήμερα. Ένας παγκόσμιος κατάλογος θα επιβραβεύσει τα ρομπότ ή τις στόλους που έχουν συλλέξει τα περισσότερα πλαστικά. « Οι μάρκες, οι θεσμοί ή ακόμη και οι ιδιώτες θα μπορούν να χορηγούν ρομπότ. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια θετική ώθηση, έναν ευγενή ανταγωνισμό. » Το πρότζεκτ έχει ήδη προσελκύσει αρκετούς δυνητικούς συνεργάτες, από περιβαλλοντικές ιδρύματα μέχρι ερευνητικά ινστιτούτα, περνώντας από μεγάλες εταιρείες που προσελκύονται από αυτή την καινοτόμο πρόκληση. « Υπάρχει προφανές επιστημονικό ενδιαφέρον, επιβεβαιώνει ο Chlagou. Αυτά τα ρομπότ μπορούν να παρέχουν πρωτότυπα δεδομένα σχετικά με την κατανομή του πλαστικού στις θάλασσες. »
Αλλά οι δύο άνδρες θέλουν να πάνε πιο μακριά. « Η Μασσαλία είναι ένα σημείο εκκίνησης, δηλώνει ο Jérôme Mercier. Αν αποδείξουμε ότι λειτουργεί εδώ, μπορούμε να αναπαράγουμε τη στόλο παντού: σε λιμάνια, λίμνες, ποτάμια, βιομηχανικές ζώνες. » Μεταξύ της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας του Mercier και της επιχειρηματικής αυστηρότητας του Chlagou, η συμμαχία θα μπορούσε να γίνει πρότυπο.
« Είναι η συνάντηση ενός τεχνολόγου και ενός στρατηγού, συνοψίζει ο εφευρέτης. Εγώ, κάνω κατασκευές, αυτός, δομεί. » Σε δύο μήνες, τα πρώτα ρομπότ θα βγουν στη θάλασσα. Και αν η φάση δοκιμών αποδειχθεί επιτυχής, η Μεσόγειος θα μπορούσε να γίνει το παγκόσμιο εργαστήριο της ρομποτικής απορρύπανσης. «Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία», επιμένει ο Sami Chlagou. «Μιλάμε για μια ήπια, μαρσεγιέζικη, αλλά πολύ πραγματική επανάσταση».
Jérôme Mercier : αυτοδίδακτος εφευρέτης
Γεννημένος στη Μασσαλία, πρώην τεχνικός σε εκδηλώσεις, ο Jérôme Mercier εγκατέλειψε το σχολείο στην τελευταία τάξη « λόγω έλλειψης πληροφορικής ». Ερωτευμένος με οτιδήποτε ηλεκτρονικό, σχεδιάζει εδώ και τρία χρόνια μια στόλο αυτόνομων θαλάσσιων drones ικανών να συλλέγουν και να χαρτογραφούν τα μικροπλαστικά. Ένα πρότζεκτ που τροφοδοτείται από την αγάπη του για τη θάλασσα και την επιθυμία να μεταδώσει στις κόρες του έναν πλανήτη λίγο πιο καθαρό.
Sami Chlagou : συνδεδεμένος επιχειρηματίας
Παραγωγός ταινιών και CEO της Cross The Ages, ενός διαμεσικού σύμπαντος που συνδυάζει blockchain και βιντεοπαιχνίδια, ο Sami Chlagou βάζει την τεχνογνωσία του στην υπηρεσία της διεθνούς ανάπτυξης της στόλου των drones. Ως επενδυτής και στρατηγός μάρκετινγκ, οδηγεί τη φάση άντλησης κεφαλαίων και εμπορευματοποίησης, πεπεισμένος ότι η τεχνολογία μπορεί επίσης να επισκευάσει τη θάλασσα.
Φωτογραφία της Κεφαλίδας: © Pexels - Pixabay