Në një shoqëri ku futbolli shpesh konsiderohet si një aktivitet i rezervuar për burrat, vajzat e reja palestineze që dëshirojnë të praktikojnë këtë sport përballen me shumë pengesa, nga normat sociale të thella deri te mungesa e mbështetjes institucionale. Që nga momenti që lidhen me gratë, sportet dhe në veçanti futbolli mbeten të keqfinancuara dhe të neglizhuara në favor të ekipeve mashkullore.
Por në kampin e refugjatëve të Aida, në veri të Betlehemit, një revolucion, i vogël por i vendosur, ka marrë rrënjë. Në vitin 2021, Qendra e Rinisë së Aida - një qendër sportive, kulturore dhe sociale e mëparshme e lidhur me UNRWA, tani e drejtuar nga rinia lokale pas prerjeve buxhetore të OKB-së - mori vendimin guximtar për të formuar një ekip futbolli femëror. Ajo është zhvilluar që atëherë, për t'u bërë një nga më të njohurat në kampet e refugjatëve të Bregut Perëndimor, me disa lojtarë që tani përbëjnë ekipin kombëtar femëror palestinez.
Të luftosh kundër traditave dhe ideve të pranuara
“Nuk ishte një vendim i lehtë,” shpjegon Munther Amira, drejtori i Qendrës së Rinisë së Aida dhe një aktivist i njohur për të drejtat e njeriut. “Ne u përballëm me sfida të mëdha, kryesisht me traditat sociale që hedhin poshtë idenë që vajzat luajnë futboll. Por ne besonim në të drejtën e grave për të marrë pjesë plotësisht në jetë dhe ekipi lindi nga kjo bindje.”
Për të zhvilluar projektin, qendra mbajti takime me organizata femërore dhe institucione sociale. Diskutimet zbuluan një dëshirë të fortë për të luajtur futboll te shumë vajza në kamp. Ishte, sipas Amirës, momenti i qartësisë: qendra duhej të vepronte.
Rruga përpara nuk ishte pa pengesa financiare. Sepse edhe ekipi mashkullor kishte mungesë financimesh. Megjithatë, falë marrëdhënieve të binjakëzimit midis kampit të Aida dhe disa qyteteve franceze, ekipi femëror arriti të siguronte burimet e nevojshme.
Që nga krijimi i saj, ekipi, nën përpjekjet e përbashkëta të Klubit të Rinisë së Aida dhe Unionit Sportiv Udd, është zgjeruar për të përfshirë më shumë se 40 lojtarë. Ai merr pjesë në turne miqësore nëpër qarkun e Betlehemit, kundër ekipeve si Beit Sahour dhe Al-Ubeidiya.
Një rrugëtim luftarak
Amira i atribuon suksesin bindjes së palëkundur se pjesëmarrja e grave prek të gjitha fushat, veçanërisht në kampet e refugjatëve që rrallë ofrojnë mundësi të tilla. “Ishte ekipi i parë i futbollit femëror në kampin e Aida, dhe ndoshta në të gjitha kampet e refugjatëve palestinezë,” thotë ai.
Ekipi, i përbërë nga vajza të moshës 13 deri në 20 vjeçare, stërvitet rregullisht në një fushë të vogël pranë murit të ndarjes izraelite. Kjo është një simbol i sfidave të dyfishta me të cilat përballen: të jenë palestineze nën okupim dhe gra në një shoqëri konservatore.
Kordinatorin sportiv Mohannad Abu Srour thekson evolucionin e jashtëzakonshëm të ekipit. “Pas katër vjetësh përpjekjesh, tre lojtarë u bënë pjesë e ekipit kombëtar dhe përfaqësuan në vitin 2024 Palestinën në Kampionatin e Azisë Perëndimore të futbollit për vajza në Arabinë Saudite”.
Megjithatë, fillimet nuk ishin të lehta. “Shumë familje fillimisht rezistuan, për shkak të tabuve sociale rreth vajzave që luajnë futboll,” shpreh keqardhje Abu Srour. “Por një punë e përditshme dhe një komunikim i vazhdueshëm me prindërit ndihmuan në krijimin e besimit. Tani, ne kemi një ekip të angazhuar dhe të qëndrueshëm. Dhe një mbështetje në rritje nga komuniteti.”
Ndër ndeshje miqësore
Sipas Roweida Al-Azzeh, një nga lojtarët e parë të ekipit të cilin ajo e bëri trajner, ideja lindi nga vëzhgimi se shumë vajza të reja në kamp kishin dëshirë të luanin. “Fatmirësisht, Klubi i Aida dhe Unioni Udd krijuan këtë hapësirë. Tani, ne shohim vajza të të gjitha moshave që praktikojnë futboll dhe marrin pjesë në turne lokale.”
Ekipi ka marrë pjesë në disa ndeshje miqësore si dhe në një program shkëmbimi kulturor në Francë, ku lojtarët patën mundësinë të merrnin pjesë në aktivitete sportive. Në kthim, tre lojtarë u përzgjodhën për t'u bashkuar me ekipin kombëtar.
Al-Azzeh kujton se fillimet e ekipit ishin gjithçka përveçse konvencionale. “Por puna e palodhur dhe talenti thyen stereotipet. Ne provuam se gratë mund të shkëlqejnë në futboll ashtu si burrat.” Dhe përfundon me një mesazh për të gjitha vajzat në botë: “Ndjekni ëndrrat tuaja. As okupimi as presionet sociale nuk mund t'ju ndalojnë. Vendosmëria e bën të pamundurën të mundur.”
Vajzat vetë shprehën krenarinë e tyre për evolucionin e ekipit. Për Nour Abu Ghuneim, një lojtar i Udd, tani anëtare e ekipit kombëtar, bashkimi me ekipin i ndryshoi jetën. “Më pëlqen futbolli që nga fëmijëria, por si vajzë, nuk më lejohej të luaja, ndërsa vëllezërit e mi e bënin. Kur ekipi u formua, dukej si një ëndërr e pamundur.”
Objektiva ambicioze
Nour shpejt u bashkua me ekipin dhe impresionoi stafin gjatë seancave të para të stërvitjes. Performancat e saj gjatë ndeshjeve lokale tërhoqën vëmendjen e trajnerit kombëtar të Palestinës, i cili e përzgjodhi për ekipin. “Pa ekipin femëror të Udd, nuk do të isha këtu ku jam sot.”
Tani, ajo stërvitet me ekipin kombëtar në Jeriko dy herë në javë, duke u përgatitur për turne ndërkombëtare. “Është një ëndërr e bërë realitet, ekipi i Udd ka thyer rregulla sociale të dëmshme dhe më ka dhënë këtë mundësi.”
Përsa i përket të ardhmes, drejtuesit e Klubit Udd kanë vendosur objektiva ambicioze. Ekipi po krijon partneritete ndërkombëtare, përfshirë me klubet franceze të qyteteve binjake ose me klube të njohura si Deportivo Palestino në Kili. Mesazhi është i qartë: asnjë pengesë politike apo sociale nuk do të ndalojë ekipet femërore - dhe mashkullore - të Udd.
Foto e Parë: Ekipi stërvitet rregullisht në një fushë të vogël pranë murit të ndarjes izraelite © Monjed Jadou