Προκλήσεις για τη βιοποικιλότητα #2
Η Κύπρος διαθέτει μια μακρά παράδοση στην παραγωγή μελιού. Μετά από μια φονική πυρκαγιά το καλοκαίρι του 2021, το 75% των κυψελών και εκατομμύρια μελισσών χάθηκαν. Το Κέντρο Τεχνητής Αναπαραγωγής Βασίλισσας- Μέλισσας «Μέλισσα Ζωή» δημιουργήθηκε στο χωριό Οδού, ένα από τα χωριά της ορεινής Λάρνακας που επλήγη από τις πυρκαγιές, για να επαναφέρει τη ζωή στο οικοσύστημα που καταστράφηκε.
Τον Ιούλιο του 2021, μία από τις χειρότερες πυρκαγιές στην ιστορία του νησιού ξέσπασε στην Κύπρο, αφήνοντας πίσω της 4 νεκρούς, πολλές άστεγες οικογένειες, κατεστραμμένα περιουσιακά στοιχεία και 55 τετραγωνικά χιλιόμετρα καμένης γης. Περίπου έναν χρόνο αργότερα, τον Ιούνιο του 2022, με πρωτοβουλία της Τράπεζας Κύπρου και των Ροταριανών Ομίλων εγκαινιάστηκε το Κέντρο Τεχνητής Αναπαραγωγής Βασίλισσας -Μέλισσας «Μέλισσα Ζωή», το οποίο δίνοντας την απαραίτητη στήριξη στη φύση και τις κοινότητες που υπέφεραν περιβαλλοντικά, οικονομικά και επαγγελματικά, έχει ως στόχο όλα να αρχίσουν να ζωντανεύουν ξανά.
Μια μέλισσα που δίνει ελπίδα
«Την επόμενη μέρα από τις καταστροφικές πυρκαγιές, επισκεφθήκαμε τα χωριά που επλήγησαν για να εξετάσουμε επιτόπου τις συγκεκριμένες ανάγκες που είχαν προκύψει. Μετά από πολλές συναντήσεις με τους κοινοτάρχες της περιοχής,εντοπίστηκε μια παράπλευρη ζημιά. Καταστράφηκε το 75% των κυψελών που υπάρχουν στη συγκεκριμένη περιοχή και εκατομμύρια μέλισσες χάθηκαν λόγω των πυρκαγιών» , εξηγεί η Έλλη Iωαννίδου, Διευθύντρια Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Τράπεζας Κύπρου. «Τότε, συνεργάστηκε με τους Ροταριανούς Ομίλους Κύπρου, και μαζί δημιουργήσαμε το Κέντρο Τεχνητής Αναπαραγωγής Βασίλισσας – Μέλισσας «Μέλισσα Ζωή» στο χωριό Οδού. Το Κέντρο, έθεσε ως στόχο τη στήριξη της τοπικής οικονομίας, βοηθώντας να ανακτηθεί όχι μόνο η παραγωγή μελιού, αλλά και σχετικά γεωργικά προϊόντα» αναφέρει τονίζοντας ότι «από τη λειτουργία του Κέντρου επωφελούνται εννέα κοινότητες και 38 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις παραγωγής μελιού».
Ο καθοριστικός ρόλος του Κέντρου
Κατά την περίοδο των πυρκαγιών και της δημιουργίας του Κέντρου «Μέλισσα Ζωή», ο Μενέλαος Φιλίππου, ήταν ο Πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου του χωριού Οδού. Ως επαγγελματίας μελισσοκόμος και γεωργός, τονίζει ότι το Κέντρο παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάκαμψη όχι μόνο της παραγωγής μελιού αλλά και της γενικότερης γεωργικής δραστηριότητας, καθώς οι μέλισσες είναι ζωτικής σημασίας για την επικονίαση.
«Παρέχουμε τεχνογνωσία για την τεχνητή αναπαραγωγή βασίλισσας μέλισσας, χώρο στέγασης μηχανημάτων για εφαρμογή της τεχνητής αναπαραγωγής της βασίλισσας, μηχανήματα για δωρεάν αναλύσεις προς όλες τις πυρόπληκτες επιχειρήσεις που απασχολούνται στον τομέα παραγωγής μελιού και δωρεάν εκπαιδεύσεις από καταρτισμένους καθηγητές Πανεπιστημίων του εξωτερικού. Το Κέντρο «Μέλισσα Ζωή» βοηθά στην ανασύνταξη των κυψελών και την αύξηση της βιοποικιλότητας και επωφελούνται από αυτό μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις παραγωγής μελιού των χωριών που πλήγηκαν από τις πυρκαγιές: Αρακαπάς, Μελίνη, Ορά, Οδού, Επταγώνια, Συκόπετρα, Αγίοι Βαβατσινιάς και Βαβατσινιά».
Όπως εξηγεί ο κ. Φιλίππου έχει ανακτηθεί σημαντικό μέρος της παραγωγής μελιού ωστόσο η παραγωγή εξακολουθεί να είναι μικρή συγκριτικά με προηγούμενες χρονιές, κυρίως λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων τον περασμένο χειμώνα, που περιόρισε την ανάπτυξη της χλωρίδας και τη συλλογή νέκταρ από τις μέλισσες. «Η παραγωγή επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες όπως οι ασθένειες των μελισσών και οι καιρικές συνθήκες» τονίζει.
«Η συγκεκριμένη δράση μας έφερε κοντά στους ανθρώπους της περιοχής και ακόμα περισσότερο στους παραγωγούς μελιών, αφού γεννήθηκαν επιπλέον συνεργασίες μεταξύ μας όπως η διοργάνωση εκπαιδευτικών επισκέψεων σε εργαστήρια παραγωγής μελιού για παιδιά του προσωπικού της Τράπεζας, η προσφορά παραγώγων μελιού ως εταιρικά δώρα από την Τράπεζα σε συνεργάτες και πελάτες καθώς και η ανάδειξη της διατροφικής και όχι μόνο, αξίας των προϊόντων αυτών, μέσω social media» εξηγεί η κα Ιωαννίδου.
Τεράστια η προσφορά των μελισσών στην ανθρωπότητα
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για την τροφή και τη γεωργία, το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωργικής Έρευνας της Γαλλίας έχει εκτιμήσει τη συμβολή των επικονιαστών στην παγκόσμια γεωργία σε περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Παρόλο που οι επικονιαστές είναι απαραίτητοι για τα οικοσυστήματα του πλανήτη, οι υπηρεσίες που οι μέλισσες και οι άλλοι επικονιαστές παρέχουν ελεύθερα στη γεωργία θεωρούνταν κάποτε δεδομένες.
«Οι μέλισσες είναι αναντικατάστατες για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την επικονίαση φυτών και τη διασφάλιση της διατροφικής αλυσίδας» τονίζει ο Μενέλαος Φιλίππου, ο οποίος προέρχεται επίσης από οικογένεια μελισσοκόμων. «Περίπου το 75% των καλλιεργειών εξαρτώνται από την επικονίαση των μελισσών, καθιστώντας τις απαραίτητες όχι μόνο για τη γεωργία αλλά και για τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος. Για αυτό λοιπόν, είναι χρέος όλων μας να προστατεύουμε τις μέλισσες, το περιβάλλον και τον πλανήτη μας, εξασφαλίζοντας μια βιώσιμη ζωή για τις επόμενες γενιές!», καταλήγει.
Φωτογραφία Κάλυψης: Περίπου το 75 % των καλλιεργειών εξαρτώνται από την επικονίαση από τις μέλισσες. @cybeeas