Neve Shalom/Wahat as-Salam është një fshat unik në llojin e tij, i vendosur në mes të Xherusalemit dhe Tel-Avivit. Izraelitët dhe palestinezët kanë zgjedhur të jetojnë së bashku aty dhe ofrojnë një alternativë për paqen që vërtet funksionon. Krijuar në vitin 1974 nga vëllai Bruno Hussar, kjo oazë e paqes ka marrë veçanërisht medaljen Buber-Rosenzweig, në vitin 1987, dhe çmimin Niwano për paqen, në vitin 1993.
Këtu, mënyra e jetesës është shumë ndryshe nga ajo e qyteteve të tjera izraelite. Rreth 300 banorët e Neve Shalom jetojnë në harmoni dhe promovojnë barazinë absolute: 50% hebrej dhe 50% arab ndajnë tokat që dikur i përkisnin manastirit të Latroun në fshatin. Kështu ata formojnë një komunitet të vetëm dhe ndajnë të njëjtat vlera të bazuar në bashkëjetesë, jetën e përbashkët, respektin dhe dëshirën për të njohur tjetrin. Asnjë xhami ose sinagogë në horizont, feja është pjesë e sferës private, por shumica e qytetarëve janë laikë. Vetëm një qendër shpirtërore është ngritur, ku banorët mund të lutën aty dhe të praktikojnë meditimin dhe jogën.
300 familje në listën e pritjes
Fshati tërheq shumë njerëz që besojnë në paqen dhe dëshirojnë të vendosën atje, por seleksionimi është i vështirë. Banorët zgjidhen nga një komitet pranues që vlerëson kompatibilitetin e tyre me vlerat dhe shpirtin e fshatit. Mbi 300 familje aktualisht janë në listën e pritjes, sepse vendet janë të kufizuara, për shkak të mungesës së tokave.
Një theks i veçantë vihet në arsim. Në Neve Shalom, që nga kopshti deri në shkollë të mesme, nxënësit hebrejë dhe arabë shkollohen në klasa të njëjta, në kundërshtim me arsimimin në Izrael që kryesisht bëhet në institucione të ndara. Nxënësit mësojnë të flasin hebraisht dhe arabërisht, anglisht, por gjithashtu edhe kulturë, letërsi dhe tradita të përbashkëta. 80% e fëmijëve që studiojnë në Neve Shalom jetojnë në lagjet përreth, përfshirë Lod, Ramle ose Abu Gosh. Më pas, nxënësit duhet të vazhdojnë rrugën e tyre shkollore nga klasa e 6-të deri në maturë, jashtë fshatit.
Në shkollë, fëmijët mësojnë që në moshën më të re, festat, gjuhën dhe kulturën e njëri-tjetrit, qëllimi është që ata të jenë plotësisht të dygjuhësh në fund. Integrimi i tyre në shoqëri është më pas shumë më i thjeshtë, sepse ata kanë marrë një arsim të plotë që ua lejon të jenë të rehatshëm në të dy ambientet hebraike dhe arabe”, thekson Nir Sharon, CEO i institucioneve shkollore të Neve Shalom dhe banor i fshatit që nga viti 2002.
Një model i bashkëjetesës ndryshe nga qytetet e përziera
"Njerëzit që themeluan këtë fshat besuan në një opsion të ndryshëm nga ato të ofruara nga qeveria. Ata kishin një ideal që dëshironin të zbatonin në realitet dhe më pas u bashkuan nga qytetarë të ardhur nga e gjithë vendi. Ne organizojmë vakte festash për Iftar gjatë Ramazanit, ose ngjarje rreth pishinës, dialogje mes XX. Vendimet në lidhje me fshatin merren së bashku, disa persona madje bëjnë pjesë në shoqata për paqen me të cilat punojmë," shpjegon Nir. "Mund të aplikojmë parimet e Neve Shalom në vende të tjera në Izrael, por qëllimi nuk është të kopjohet fshati".
Në kundërshtim me qytetet izraelite të përziera si Yafo, Haifa ose Acre, ku hebrej dhe arabë janë detyruar të jetojnë së bashku, në Neve Shalom, njerëzit kanë zgjedhur të jetojnë së bashku, me bindjen e thellë se një paqe e qëndrueshme është e mundur. "Në qytetet e përziera, secili ka lagjen e vet. Nëse hebrejt dhe arabët nuk duan të flasin me njëri-tjetrin, ata mund ta bëjnë, ata kanë zgjedhjen. Këtu është e pamundur, sepse shtëpitë hebreje dhe arabe janë të ngjitur, ne jetojmë të gjithë brenda të njëjtës zone", vëren Nir.
Çdo vit, fshati tërheq turistë nga e gjithë bota dhe udhëtime organizohen për të prezantuar ideologjinë dhe historinë e fshatit. Gjithashtu për të takuar personalitetet kryesore të Neve Shalom.
Shkolla për paqen
Neve Shalom gjithashtu strehon Shkollën për Paqen (SFP - Shkolla për paqe). Ajo vepron si një organizatë mbështetëse dhe udhëzon iniciativat e pjesëmarrësve. E themeluar në vitin 1979 si institucion i parë arsimor në Izrael që promovon një ndryshim në shkallë të gjerë drejt paqes dhe marrëdhënieve më të barabarta dhe të drejta midis arabëve dhe hebrejve, ajo organizon gjithashtu kurse për ambientalistë siç është liderësimi në qytete të përziera. Po ashtu është krijuar një program për të trajnuar 120 politikanë të ardhshëm, izraelitë dhe palestinezë, që të bëhen udhëheqësit që do të sjellin paqen dhe drejtësinë mes dy popujve.
Nëpërmjet punëtorive, programeve të trajnimit dhe projekteve speciale, SFP sensibilizon pjesëmarrësit në konflikt dhe në rolin e tyre në të, duke u lejuar ata të marrin përgjegjësinë për të ndryshuar marrëdhëniet aktuale midis hebrenjve dhe palestinezëve.
"Ne organizojmë programe akademike në universitete, dialogje, dhe kurse për individët që kanë misionin për të promovuar më shumë barazi dhe drejtësi në Izrael dhe në rajon. Fakti që njerëzit janë të njëjtë politikisht nuk do të thotë që ata kanë aspirata të ngjashme, pasi ka shumë dallime mes hebrenjve dhe arabëve. Por ne besojmë se dija dhe dialogu duhet të bashkohen me veprime për të ndërtuar paqen," thotë Roee Silberberg, drejtor i Shkollës për Paqen.
Ndikimi i 7 tetorit
Tronditja dhe tmerrimi i ndjerë si pasojë e atrociteteve të kryera nga Hamas në Izrael më 7 tetor kanë pasur një ndikim pa precedent në të gjithë vendin, duke përfshirë edhe Neve Shalom. Banorët e fshatit u përballën me reagime nga të dyja anët dhe gjetën mënyrat për të ruajtur harmoninë ndërkaq realiteti i luftës vazhdonte.
"Rrolët janë kthyer, sepse zakonisht palestinezët janë viktimat, dhe këtu, është hera e parë që qysh nga viti 1973 hebrejtë kanë pasur frikë të ekzistojnë si komb, dhe kjo ndryshon perspektivën, ndryshon gjithçka. Arabët kanë dënuar veprimet e Hamasit dhe hebrejtë kanë ndarë frikërat e tyre, emocioni na ka bashkuar. Por impakti është i pranishëm," analizon Nir.
“Këtu, ne jetojmë në mënyrë të drejtpërdrejtë reagimet e arabëve në lidhje me luftën në Gazë për shembull, dhe reagimet e hebrenjve pas 7 tetorit. Pas një sulmi të tillë, njerëzit zakonisht dëshirojnë të ngushëllohen duke u afruar me të ngjashmit e tyre, është një sjellje humane. Këtu, pas fillimit të luftës, kemi përballet me një sfidë që nuk është paraqitur askund tjetër: të kuptojmë çfarë pret tjetri nga ne dhe çfarë ne presim nga ai, këto janë pyetje specifike për fshatin”, tregon Nir.
Sipas Mbretit, që nga 7 tetori “është e qartë për të gjithë se nuk ka të ardhme në këtë vend pa një marrëveshje. Nuk mund të jetojmë përjetë pranë konfliktit pa e zgjidhur atë, kjo nuk funksionon më. Unë mendoj se shumica e njerëzve shohin se duhet gjetur një zgjidhje në mënyrë të shpejtë që kalon përmes një marrëveshjeje reciproke mes Izraelitëve dhe palestinezëve”.
Në qershor të kaluar, një dialog arabo-izraelit mbi temën e çlirimit u organizua gjatë dy ditëve nga Shkolla për Paqen. Tema e çlirimit zbuloi frikë të thella, të cilat kurrë më parë nuk ishin trajtuar. Gjatë seancave dialogu, hebrenjtë shprehen shqetësimet e tyre për humbjen e sigurisë personale dhe për dhunën e masakrës. Në të njëjtën kohë, palestinezët shprehen frikën e shfarosjes së Gazës.
Rruga është ende e mbushur me pengesa drejt një paqe totale, por Neve Shalom jep një shpresë në një vend ku tani çdo gjë është e pasigurt.
