Ndërsa shumica e ishujve grekë po ballafaqohen me pasojat e turizmit masiv (mungesë uji, pengesa në qasjen e lirë në plazhe, tonelata mbeturinash në rrugë), ishujt Lípsi, një arkipeleg me 25 ishuj të vegjël në kufirin e detit Egje, po rezistojnë fort. Jeta në Lipsi dhe më saktësisht, në ishullin më të madh dhe të vetmin e banuar të këtyre ishujve, zhvillohet në një ritëm të ngadalshëm, ku bukuria natyrore dhe e paprekur e peizazheve mbizotëron. Nuk ka çadra plazhi për të qirë në plazhe, ashtu siç ndodh në shumicën e madhe të ishujve grekë, dhe qasja në to është plotësisht e lirë.
"Çdo vit, Ministria e Financave na pyet cila plazh do të donte të përdorej për qëllime tregtare. Përgjigja jonë mbetet gjithmonë e njëjtë: asnjë! Të gjitha plazhet e ishullit janë të pastër dhe çdo notist mund të sjellë çadra dhe karrige plazhi të veta dhe të largohet me to," shpjegon kryetari i Lipsi, Fotis Mangos.
Qëllimi i autoritetit komunal është të ruajë karakterin e ishullit, pa rënë në kurthin e turizmit masiv, ndërsa mbrohet mjedisi natyror.
Gjithashtu, qëndrueshmëria është një nga karakteristikat e Lipsi.
96% të mbeturinave riciklohen
Në rrugët e Lipsit, nuk do të gjeni koshë plehrash. Në ishull, sistem i ndarjes së mbeturinave zbatohet dhe mbledhja e mbeturinave bëhet nga shtëpia në shtëpi.
"Qëllimi ynë ishte të krijojmë një ishull të pastër dhe kemi arritur qëllimin tonë. Një ekip special kalon në disa ditë dhe orë të caktuara të javës në çdo shtëpi për të mbledhur mbetjet. Gjithçka që kërkojmë nga qytetarët është që mbetjet të ndahen në metale, letër, plastik, qelq dhe alumini. Mbetjet e përzier pastaj hidhen në një vend gomarësh dhe materialet riciklues shtypen në bala dhe dërgohen në një qendër riciklimi në Athinë", shpjegon Fotis Mangos, duke theksuar se ishulli ka arritur të riciklojë 96% të mbeturinave.
Deksalinizimi i ujit
Një fushë tjetër në të cilën Lipsi dallohet, në kundërshtim me ishujt e tjerë të Detit Egje, është ajo e vetëmjaftueshmërisë në ujë. Në pesë vitet e fundit, në bashkëpunim me Ministrinë e Detit dhe Politikën Ishullare, është instaluar një njësi desalinimi me kapacitet prej 600m3 në ditë, duke mbuluar në 100% nevojat e ishullit 24 orë në ditë, gjatë gjithë vitit.
"Ne furnizojmë ujë të cilësisë së mirë dhe së shpejti do të instalojmë një sistem telekomandash për rezervuarët për të garantuar që uji të jetë i pijshëm. Kështu, banorët do të mund të pijnë ujë direkt nga rubineti i shtëpisë së tyre, e cila është e rrallë në ishujt me më shumë se 30,000 banorë."
Sipas kryetarit të bashkisë, vizitorët vijnë për të gjetur një vend autentik dhe për të përfituar nga një mjedis 100% i pastër. "Ata duan të jenë vërtet larguar nga jeta urbane, në një vend parajsor pa përjashtuar komfortin, çfarë ofrojnë Lipsi".
Kopshtet nën ujë
Çfarë është e vërtetë në tokë, është gjithashtu në det. Këto vite të fundit, Instituti i Mbrojtjes Detare "Archipelagos", një organizatë jofitimprurëse që bashkëpunon me studentë të postdiplomuar dhe të doktoraturës nga universitetet e ndryshme në Evropë dhe Amerikë, po realizon eksperimente mbjelljeje nën-ujore. Qëllimi, siç shpjegon Fotis Mangos, është të rritë pemët e Posidonias që lirëzojnë oksigjen dhe mbajnë gjurmët e karbonit të dëmshëm që qarkullojnë në det dhe në atmosferë. "Pemët e Posidonias shërbejnë gjithashtu si strehë për peshqit e vegjël dhe nimfat, duke i mbrojtur ata nga grabitqarët e tyre. Sa më shumë pemë Posidonie kemi, aq më mirë për ekosistemin detar".
Banorë të kënaqur
Eksploruar nga turistët për bukurinë natyrore, Lipsi gjithashtu është e vlerësuar nga banorët që jetojnë aty gjatë gjithë vitit për cilësinë e jetës së tyre. Ata shprehin mbështetjen e tyre për vendimin për të vendosur zhvillimin e qëndrueshëm në qendër të projektit.
"Çdo gjë është e paprekur aty dhe njerëzit janë shumë të kënaqur me mënyrën e jetesës. Në fakt, rajoni është një qendër tërheqëse për shumë të huaj, kryesisht francezë, që blejnë toka. Kjo ka si rezultat rritjen e aktivitetit ndërtimor në ishull dhe krijimin e vendeve të punës. Prandaj, të rinjtë nuk largohen për në qytetet e mëdha, por qëndrojnë këtu, punojnë dhe themelojnë një familje. Është aq premtuese!", thotë Maria Tzialera, mësuese dhe banore e ishullit.
Të gjitha këto përpjekje janë të shpërbluara. Duke zgjedhur të mos lejojnë qiranë e çadërave dhe shtratëve dielli në plazhet, komuna e Lipsit është nderuar me çmimin e Brandingut të Destinacionit 2023 nga World Travel Awards për turizmin e qëndrueshëm. Në të njëjtën kohë, media ndërkombëtare si Euronews, revista italiane "Vanity Fair" dhe gazeta britanike "Metro" kanë klasifikuar Lipsin si një nga destinacionet më cilësore dhe më ekologjike në botë.
* Lipsí (nganjëherë gjithashtu shkruhet Leipsoi, ose Lipsó) me një sipërfaqe rreth 16 km2, është vetëm ishulli i banuar në një mini-arkipelag prej 25 ishujve të vogël me disa dhjetëra metra katrorë (burimi Wikipedia)
