Në Marok, cannabisi për qëllime mjekësore dhe industriale u legalizua në vitin 2021, por shpejtësimi i pritur në komercializimin e kësaj substance sapo ka ndodhur. Legalizimi i cannabisit si burim financiar i vërtetë hap një fushë të mundësive për fermerët e maleve të Rifit që varen prej tij ashtu si për kërkimet shkencore. Deri në atë pikë, Mbretëria tani pretendon të jetë lider në botë në cannabisin terapeutik...
Eshte zyrtare që nga 1 qershori: 9 produkte ushqimore dhe 10 produkte kozmetike, te gjitha me baze kanabis, jane regjistruar nga Drejtoria e Barnave dhe Farmacise. Ata tashme do te jene ne dispozicion ne farmaci ne Mbretërinë. Dy muaj me pare, mediet marokene e konfirmonin: 294 ton kanabis i kultivuar legalisht u korrën në 2023, koka e pare zyrtare që nga legalizimi i kësaj kulture, tre vite me pare. Pas kësaj, vendi eksportoi serinë e pare të produkteve testuese për industritë e shëndetit në Evropë.
Një bimë e kultivuar për qindra vjet
Për Marokun, ky është një kthesë e vërtetë, ai i hyrjes së tij në një treg që vlerësohet në disa miliarda dirhamë (ose disa miliona euro). “Vendi është i favorshëm për kulturën e kanabisit për shkak të gjeografisë së tij, sipërfaqeve të disponueshme, dhe mbi të gjitha, falë ekspertizës së tij agricole trashëgimore në këtë çështje”, thekson profesori Redouane Rabii, kirurg-urolog dhe kryetar i Shoqatës këshillimore marokene për përdorimin e kanabisit (AMCUC). Nga qindra viteve, bima është kultivuar në rajonin malor të Rifit, në veri të vendit, dhe deri në vitin 2021, politikat qeveritare ndaj saj ndryshonin mes tolerancës dhe ndëshkimit të rëndë. Në 2018, Zyra e Kombeve të Bashkuara Kundër Droges dhe Krimit (UNDOC) vlerësonte në 47,500 hektarë sipërfaqen e kultivuar të kanabisit në Marok*. Nga 90,000 deri në 140,000 kultivues varen nga kjo kulturë për të jetuar, dhe Ministria e Brendshme kishte premtuar në vitin 2021: rruga ligjore do t'u lejojë atyre, tani, të marrin 12% të të ardhurave të fundit, tre herë më shumë sesa në rrugën e paligjshme.
Tre vite pas, interesimi për legalizimin e sektorit, në nivel lokal, fillon të ndihet. "Në rreth katër dhjetëra kooperativa të specializuara në këtë sektor, shumica kanë pranuar procesin," shpjegon Redouane Rabii. "Vizioni është ndryshuar, dhe shohim disa fëmijë të kultivatorëve që shkojnë të studiojnë bujqësinë për të kthyer për të ndihmuar prindërit e tyre në një mënyrë moderne... Sot, flitet për një tregti me një mbrojtje të vërtetë."
Familiarizimi i personelit mjekësor të mbretërisë me përdorimin e kanabisit
Një premtim tjetër i vëzhguar me kujdes: ai për një rregullim më të mirë të farave të huaja që mundësojnë një prodhim më të madh, por që kërkojnë sasi të mëdha uji. Zonat e prekura po përballen me të njëjtën thatësi të gjashtën radhazi si pjesa tjetër e vendit... Autoritetet po hedhin bast për rikthimin në qendër të skenës së farës së quajtur beldiya ("tradicionale"), e kultivuar që prej shekujve në male, e rezistueshme ndaj ujit, dhe më pak e fortë në THC... “Beldiya, endemike në Marok, është injoruar për vite ose është përzierë me fara të tjera të destinuara për rekreacion,” thekson Redouane Rabii. “Sot, INRA dhe ANRAC (Agjencia Kombëtare e Rregullimit të Veprimtarive të Lidhura me kanabisin) po bëjnë studime për të rikthyer uniformitetin dhe homogjenitetin e kësaj bime në nivelin e trashëgimisë së saj, në të gjitha zonat.” Objektivi më pas është të përdoret kjo farë endemike në sektorin terapeutik që po zhvillohet. AMCUC punon në këtë drejtim, duke trajtuar specialistë, mjekë të përgjithshëm dhe farmacistë që nga tre vjetët e fundit brenda "projektit Takwine", në bashkëpunim me Pharma 5, një nga tre laboratorët farmaceutikë që kanë marrë licencë për eksploatimin e kanabisit në Marok. Ideja është të bëhet personeli mjekësor i Mbretërisë i njohur me recetimin dhe dozimin e kësaj bime, pasi Redouane Rabii është i sigurt, “Maroku mund të bëhet një vend ekspert në kanabisin mjekësor”.
Ndërkohë, gjithnjë e më shumë individë dhe industri tërhiqen në rreth: më shumë se 2900 leje, për prodhimin ligjor, janë dhënë që nga janari nga ANRAC, ose më shumë se 2,500 hektarë kulturë, të ndarë midis përdorimit industrial dhe mjekësor.
Tregtia e paligjshme, megjithatë, vazhdon të rritet... Në fakt, përdorimi rekreativ i kanabisit po rritet, në Afrikë më shumë se kudo tjetër sipas UNDOC. Në Marok, këto dy degë, legale dhe ilegale, janë thirrur të bashkëjetojnë. Mbetet të shohim në vitet që vijnë cilat do të arrijnë të përhapen në botë.
*Studimi i fundit i detajuar mbi kulturën e kanabisit në Marok, i kryer bashkëpunim mes UNDOC dhe qeverisë marokene, daton nga 2004.
