Τα παιδιά που μεγαλώνουν στις μεγάλες πόλεις είναι αποκομμένα από την φύση. Κι αυτό διότι, δυστυχώς, οι περισσότερες πόλεις είναι έτσι διαμορφωμένες που δύσκολα θα δει κανείς πράσινο, παρά μόνο σε κάποια μακρινότερα, και συνήθως ακριβά, προάστια. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Αθήνα, όπου τα μοναδικά υπολείμματα της φύσης είναι κάποια δέντρα στους δρόμους και ελάχιστα πάρκα. Μελέτες έχουν δείξει ότι η απουσία επαφής με το φυσικό περιβάλλον μπορεί να βλάψει την σωματική υγεία και την γνωστική ανάπτυξη των παιδιών. Το παιχνίδι στη φύση, σύμφωνα με έρευνες, διεγείρει τη δημιουργικότητα και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξης των εκτελεστικών λειτουργιών.
Η εκπαιδευτικός Βασιλική Κομπιλάκου αντιλαμβανόμενη την ανάγκη αυτή, δημιούργησε το 2015 στον Διόνυσο Αττικής το πρώτο σχολείο του δάσους για παιδιά προσχολικής και μέσης παιδικής ηλικίας ηλικίας.
«Όλα ξεκίνησαν από μια προσωπική ανάγκη όταν έβλεπα την κόρη μου να μεγαλώνει. Προσπαθούσα να βρω έναν χώρο κοινωνικοποίησης που να συνδυάζει φυσική δραστηριότητα και φύση. Αλλά δεν υπήρχε κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Αναζητώντας online, βρήκα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δασικά σχολεία που φαίνεται να λειτουργούν. Από τότε, ο στόχος μου ήταν να δημιουργήσω κάτι παρόμοιο εδώ», αναφέρει η κα Κομπιλάκου.
Μια ιδέα που γεννήθηκε στη Σουηδία
Μετά από πολλή προσπάθεια και ένα ταξίδι στην μακρινή Σουηδία όπου λειτουργεί η πρώτη δασική σχολή της Ευρώπης από τη δεκαετία του '80, η Βασιλική Καμπιλάκου κατάφερε επιτέλους να δημιουργήσει κάτι παρόμοιο στην Αττική, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας. Στους «Πευκίτες», όπως ονομάζεται το δασικό νηπιαγωγείο, δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να διδαχθούν, να παίξουν και να καλλιεργήσουν.
Σύμφωνα με την κ. Κομπιλάκου, ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός πως από μια τόσο μικρή ηλικία αντιλαμβάνονται έννοιες όπως οι καμπύλες, οι τεθλασμένες και οι γραμμές μέσα στο φυσικό χώρο. «Στη φύση έχουν την ευκαιρία να αντιληφθούν ήχους που σε κλειστούς χώρους, όπου πραγματοποιούνται συνήθως τα μαθήματα προσχολικής ηλικίας, είναι πολύ δύσκολο να συμβεί. Επιπλέον, στο δάσος τα παιδιά μαθαίνουν τι σημαίνει ομαδικότητα καθώς βοηθούν το ένα το άλλο την στιγμή που πρέπει για παράδειγμα να περάσουν ένα ρυάκι και μέσα από τις κινήσεις αυτές δένονται μεταξύ τους», σημειώνει τονίζοντας παράλληλα και τη σημασία της περιπέτειας στην οποία συμμετέχουν τα παιδιά στη φύση. «Ο κόσμος που μας περιβάλλει είναι συναρπαστικός. Δεν χρειάζεται κανένα κινητό ή τάμπλετ προκειμένου να μπουν σε τεχνητές καταστάσεις και να νιώσουν δυνατοί ή ότι τα καταφέρνουν. Μπορούν να μπουν μέσα στο φαράγγι του δάσους, να τρέξουν, ή να σκαρφαλώσουν σε ένα δέντρο και να ζήσουν πολύ όμορφες στιγμές σε πραγματικό χρόνο και χώρο».
Ένα διαφορετικό σχολικό πρόγραμμα
Η καθημερινότητα στο σχολείο του δάσους δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με αυτήν που οι περισσότεροι γνωρίσαμε ως μαθητές. Το πρόγραμμα ξεκινά στις οκτώ το πρωί και μόλις οι εννέα μαθητές του νηπιαγωγείου μαζευτούν, ετοιμάζεται πρωινό από τα βιολογικά φρούτα που έχουν καλλιεργήσει. Στη συνέχεια ακολουθούν διάφορες διαδρομές μέσα στο δάσος, όπου έχουν τοποθετηθεί ενδεικτικές ταμπέλες που γράφουν «μέτρησε τις αποχρώσεις του πράσινου που υπάρχουν γύρω σου» ή «ξάπλωσε, κοίτα τον ουρανό, τι βλέπεις;». Έπειτα κατευθύνονται προς την ακροποταμιά που υπάρχει αρκετή άμμος και φτιάχνουν κατασκευές με τα χέρια τους και στο τέλος ψήνουν κάστανα γύρω από τη φωτιά που έχει ανάψει η παιδαγωγός. Εκεί μαζεύεται όλη η ομάδα και λέει ιστορίες, οι οποίες τις περισσότερες φορές προέρχονται από ερεθίσματα που κέντρισαν την προσοχή των παιδιών μέσα στο δάσος. Όταν μεσημεριάζει, τρώνε το φαγητό τους κάτω από τα πλατάνια ενώ σε περίπτωση που βρέχει, μπαίνουν μέσα στην καλύβα που έχουν φτιάξει μέσα στο δάσος. «Αγαπημένες ασχολίες των παιδιών είναι να κυλιούνται στα πεσμένα φύλλα και να σκαρφαλώνουν δέντρα», εξηγεί η κ. Κομπιλάκου.
Σκοπός της είναι η συγκεκριμένη φιλοσοφία εκπαίδευσης να επεκταθεί και σε άλλα σχολεία ανά την Ελλάδα, καθώς όπως λέει, η επαφή με τη φύση είναι η ομορφιά της ζωής. «Είναι κρίμα που ζούμε σε μια χώρα με τόση ηλιοφάνεια και τέτοιο καλό και ήπιο κλίμα που να επιτρέπει να υπάρχουν δεκάδες τέτοια σχολεία στη χώρα κι όμως να υπάρχει μόνο ένα. Το σχολείο του δάσους δίνει την αίσθηση ότι η μάθηση μπορεί να είναι κάτι το πολύ όμορφο και βιωματικό», καταλήγει.
