Inundimet shkatërrimtare goditën Slloveninë. Ndër numrin e madh të vullnetarëve që erdhën në ndihmë të të dëmtuarve, kishte edhe kërkesa për azil. Në Sneberje, një fshat pranë Lubjanës, ata ndihmuan banorët të pastrojnë dhe të hiqen mbeturinat nga shtëpitë e përmbytura. Pas përfundimit të veprimeve vullnetare, kërkesat për azil qëndruan dhe marrëdhënia e tyre me banorët ndryshoi krejtësisht.
Në gusht të kaluar, Sllovenia përjetoi katastrofën natyrore më të madhe në historinë e saj që nga pavarësia. Përplasjet shkatërruese të përgjysmës së verës, kur vendi ishte më i zakonshëm me zjarrfikëse dhe thatësi, prekën afërsisht dy të tretat e vendit. Uji shkatoi rrëzimin e urave dhe shtëpive. 12,000 ndërtesa u përfshinë dhe u dëmtuan. Kostoja totale e dëmeve dhe rindërtimit u vlerësua rreth 10 miliardë euro, që përfaqëson afërsisht dy të tretat e buxhetit vjetor të shtetit. Këto ndryshime klimatike paralajmërojnë një erë të re...
Iniciativa erdhi nga kërkuesit e azilit
Siç bëjnë të gjithë, kërkuesit e azilit të strehuar përkohshëm në Slloveni ndoqën përmes mediave përmbytjet. "Ata panë se njerëzit kishin nevojë për ndihmë, iniciativa erdhi nga ta. Ata erdhën te ne dhe menjëherë pas ditës tjetër, u nisëm atje", kujton Miha Blažič i Ambasada Rog. Kjo organizatë jofitimprurëse punon në terren me kërkuesit e azilit dhe mbrojt të drejtat e tyre në kufijtë, në zyrat qeveritare dhe në vendet e punës. Kërkuesit e azilit mbërritën në Sneberje, një fshat tërësisht i përmbytur në periferi të Lubjanës, në fundjavën e parë pas katastrofës, kur turma vullnetarësh nga e gjithë Sllovenia erdhën në ndihmë të të dëmtuarve. "Ne ishim pak të pasuar në këtë turmë. Fillimisht, gjithçka dukej pak e çuditshme. Por shpejt, u integruam në ekipet e punës," kujton Blažič. Së pari duhej të pastroheshin shtëpitë e përmbytura, pastaj të hiqeshin të gjitha pjesët druri dhe izolimi i ngopur me ujë. "Ne thyenim muret, heqim dhe tokën... Punë ishte e vështirë dhe e ndotur", përshkruan Blažič.
Një vlerësim më pozitiv për kërkesat e azilit
"Banorët fillimisht u frikësuan dhe ishin të dyshueshëm për praninë e tyre. Në këtë mjedis, nuk jemi të zakonshëm me emigrantët." Por situata ndryshoi ngadalë. Njerëzit filluan t'i ftonin ata në shtëpitë e tyre. Ndërsa jeta rikthehej ngadalë në rrugën e saj dhe të tjerët vullnetarë nuk vinin më në zona të mbytura, kërkuesit e azilit në Sneberje qëndruan. Banorët i pyesnin nëse do të ktheheshin të nesërmen, të moshuarit ishin veçanërisht të lidhur me ta. "A do të ktheheni? Ne duhet ende të bëjmë këtë. A do të kthehet djaloshi që ishte këtu dje sot?" kujton Blažič.
Disa kërkesues për azil kanë shkëmbyer kontakte me banorët vendas, i kanë telefonuar dhe i kanë pyetur nëse ende kishin nevojë për ndihmë, duke treguar praninë e tyre përsëri nëse ishte e nevojshme. "Edhe kur nuk organizonim më transport, disa shkonin atje me autobus vetëm." Kështu ndihma e organizuar u kthye në një ndihmë joformale dhe miqësore, përshkruan Blažič. "Nëse ju pyesni njerëzit në Sneberje sot, askush më nuk ka një qëndrim negativ ndaj pranisë së tyre". Ne ishim shumë të befasuar nga efekti pozitiv i kësaj veprimtari vullnetare.
Nga 50 kërkuesit e azilit që erdhën në ndihmë të banorëve të Sneberje, shumica ende janë në vend. Disa prej tyre janë në proces ekstradimi, ndërsa të tjerët janë në proces për të përcaktuar të drejtën e tyre për mbrojtje ndërkombëtare. Për shumicën e emigrantëve, Sllovenia është vetëm një vend tranziti që e kalojnë në rrugën e Ballkanit Perëndimor. Vetëm një grup i vogël prej tyre po e konsideron mundësinë për të qëndruar dhe ndërtuar një jetë këtu. ◆
Franci Zlatar, drejtori i Slovenska filantropija, një organizatë jofitimprurëse për promovimin e vullnetarizmit, vlerëson se është e domosdoshme që të huajt që jetojnë në Slloveni të angazhohen në ndonjë mënyrë gjatë katastrofave. "Është shumë e rëndësishme për ta të marrin pjesë në jetën e përditshme, të lidhen me popullsinë. Kontakti personal është jetik dhe ndryshon shikimin e shumë njerëzve. Ata i shohin ata në një dritë tjetër, si njerëz të zakonshëm, jo ndryshe nga ata. Vetëm kështu frika nga e panjohura, nga njerëzit e kulturave të tjera, mund të eleminohet. Kërkuesit e azilit kanë treguar një vullnet të madh për të ndihmuar pas përmbytjeve. Ne gjithashtu duhet të mbajmë këtë në mendje ditët kur përballemi me hostilitete të reja, veçanërisht në kërkimin e vendeve të reja për strehimet e kërkuesve të azilit."